Samantha Siagma was pas 13 jaar oud toen ze haar Emberá-gemeenschap ontvluchtte en haar toevlucht zocht tussen de boerderijen in de bergachtige koffiegebieden van Colombia. Ze liet haar voorouderlijke wortels, familie en wereldbeeld achter zich en maakte een sprong in het onbekende. Dit markeerde een soort wedergeboorte voor Siagma, een transgender inheemse gemeenschapsactivist en leider die één rode draad vormt in het menselijke weefsel van de transsociale beweging in Colombia.
De geschiedenis van Colombia is doordrenkt van conflicten, met bijna 7 miljoen mensen die intern ontheemd zijn. Voor de transgemeenschap is de strijd bijzonder schrijnend. Jonge transgenders, vooral uit plattelandsgebieden, worden vaak gedwongen hun families en land te verlaten om te ontsnappen aan gewapende groepen, criminele organisaties, politie-intimidatie en zelfs geweld vanuit hun eigen gemeenschap. Deze ontheemding brengt velen in gevaarlijke situaties terecht, zoals sekswerk, waar ze vaak te maken krijgen met ernstig geweld en uitbuiting. “Ik wilde geen prostituee worden, dus vond ik onderdak in de koffieboerderijen, waar ze me opnamen, en leerde ik ze te beheren. Nu, na tien jaar, geef ik les aan mijn zusjes Emberá die ook moesten vluchten”, zei Siagma in het Spaans.
Om enkele van de uitdagingen waarmee trans-Colombianen worden geconfronteerd te bestrijden, is een groep voorstanders begonnen aan te dringen op de allereerste integrale trans-wet van Colombia. De voorgestelde wet vertegenwoordigt meer dan alleen wettelijke erkenning voor de Colombiaanse transgemeenschap: het biedt het hele land de kans om zijn verhaal van geweld om te zetten in een verhaal van genezing en vernieuwing. Deze wet, die vijf jaar lang nauwgezet door activisten is opgesteld, heeft tot doel de systemische barrières weg te nemen die de transgemeenschap historisch gezien hebben gemarginaliseerd, inclusief barrières in de toegang tot gezondheidszorg, onderwijs, werkgelegenheid, huisvesting, politieke participatie en herstelbetalingen in de context van het gewapende conflict in Colombia. .
Ondanks aanzienlijke vooruitgang op het gebied van LHBTQ+-rechten in Colombia, zoals huwelijksgelijkheid en adoptierechten voor koppels van hetzelfde geslacht, worden transgenders nog steeds geconfronteerd met systemisch geweld in een land dat trots heeft standgehouden als een bolwerk van conservatisme. De levensverwachting van een transvrouw in Colombia is slechts 35 jaar – de helft van die van een cisgendervrouw. Yoko Ruiz, die meewerkte aan het opstellen van het wetsvoorstel, benadrukte op aangrijpende wijze deze ongelijkheid. “We hebben allemaal geleden in deze strijd, alle brieven van het LGBTQ+-collectief, maar de waarheid is dat wij, de T, met ons leven hebben betaald”, zei ze in het Spaans.
