Filmmaakster Elizabeth Sankey leed aan postpartumangst en ontdekte dat het kijken naar heksen op het scherm een manier werd om verbinding te maken met de pijn van andere vrouwen. Hier vertelt ze over haar favoriete films
Elizabeth Sankey'S Heksen is een van de krachtigste en meest tot nadenken stemmende documentaires van het jaar. Het begint meeslepend genoeg als een boeiend visueel essay over de uitbeelding van hekserij op het scherm in zowel iconische films alsDe Tovenaar van Oz) en sekte (Het Ambacht, Meisje, onderbroken). Sankey heeft hier vorm gekregen, omdat hij een zeldzaam vermogen heeft getoond om zelfs zeer bekende films te contextualiseren met die van 2019 Romantische komedieeen liefdevolle documentaire met fragmenten uit honderden romcoms.
Maar Heksen verandert al snel in iets heel anders: een aangrijpend maar diep ontroerend verslag van Sankey's ervaring met ernstige postpartumangst na de geboorte van haar zoon in 2020. Sankey herinnert zich dat ze werd opgenomen op een psychiatrische afdeling voor moeder en baby, een plek die ze aanvankelijk angstaanjagend vond. maar werd later een ‘veilige plek’ waar ze een band met haar zoon kon opbouwen en kracht kon putten uit andere vrouwen die ook leden.
Haar film blijft de verbanden onderzoeken tussen de geestelijke gezondheid na de bevalling en de manier waarop heksen in de westerse popcultuur worden geportretteerd door middel van interviews met medische professionals, historici en andere vrouwen die hebben ervaren wat vaak wordt afgedaan als louter 'babyblues'. Er worden fragmenten uit tientallen heksenfilms gebruikt om de punten van Sankey te onderstrepen en te belichten.
“Dit project begon als een manier om te begrijpen wat er met mij is gebeurd en er vrede mee te sluiten”, zegt Sankey. “En het zien van veel vrouwen die zich slecht gedroegen en ‘moeilijk’ waren (in films) stelde me in die tijd echt gerust, omdat er zoveel bombardementen op vrouwen zijn om een heel specifiek type vrouw te zijn, en ik had het gevoel dat ik daar volledig in gefaald had. .” Maar naarmate ze dieper op het onderwerp inging, besefte Sankey dat haar film een ‘groter en dieper’ doel had. “Ik wilde dat zoveel mogelijk vrouwen hun verhaal vertelden, omdat dat mij zo geholpen had toen ik ziek was”, zegt ze. “Ik voelde me er echt minder alleen door, dus dat wilde ik doorgeven.” Het resultaat is een empathische en onthullende film die belangrijke gesprekken op gang zal brengen over de manier waarop we postpartum psychische aandoeningen bespreken en behandelen.
Hieronder kiest Elizabeth Sankey vijf films die een cruciale rol hebben gespeeld bij het maken ervan Heksen.
“Het vakmanschap van deze film is ongelooflijk, maar ik vind het ook geweldig dat hij zo'n duidelijke weergave geeft van goed en slecht. L Frank Baum (die het boek schreef waarvan het is aangepast) baseerde het karakter van Glinda op zijn schoonmoeder, Matilda Joslyn Gage, een zeer verbazingwekkende proto-feministische vrouw. Ze was een van de eerste mensen die zei dat vrouwen die tijdens de heksenprocessen waren vervolgd eigenlijk geen heksen waren, maar vrouwen die problemen hadden, of genezers en vroedvrouwen, of vrouwen die aan de buitenkant van de samenleving leefden. Toen hij Glinda op haar baseerde, begon hij min of meer ongewild of onbewust met het idee dat er goed en slecht is als het om heksen gaat, en dus ook als het om vrouwen gaat. Om die reden is het een heel belangrijke film.”
“Dit is als een romantische komedie met een heel vreemd uitgangspunt. Veronica Lake speelt een heks die in de 17e eeuw op de brandstapel in Salem werd verbrand en in de jaren 40 uit de dood wordt opgewekt. Ze wil wraak nemen op de afstammeling van de heksenvinder die haar heeft vermoord, maar wordt uiteindelijk verliefd op hem. Hij is ook een politicus, dus gebruikt ze haar krachten om hem te helpen verkiezingen te winnen – zoals ik al zei, het is heel vreemd. De film eindigt met het feit dat ze zegt: 'Ik zal mijn krachten niet meer gebruiken', wat een beetje vervelend is, maar Veronica Lake is er absoluut schitterend in: gewoon zo raar, grappig en sexy. Er is ook een Italiaanse remake (jaren 80 Mia Moglie en een Strega) waar ze de heks aan het einde haar krachten lieten behouden.
“Dit moet een van de eerste films zijn waarin een psychiatrische afdeling wordt geportretteerd. Olivia de Havilland speelt een vrouw die erin wordt gestopt en zich niet meer kan herinneren wie ze is; het grootste deel van de film is slechts haar interne monoloog. Het voelt nog steeds zo vooruitziend omdat er zo weinig is veranderd in termen van de manier waarop psychiatrische afdelingen eruitzien en de manier waarop het voelt om er deel van uit te maken. Er is een briljant stukje waarin ze naar een soort bestuursvergadering gaat met alle doktoren die beslissen wat ze met haar gaan doen. Dat is heel beangstigend, omdat je vrijheid op het spel staat – het is iets dat ik voelde toen ik op de (psychiatrische moeder-en-baby-)afdeling lag en wekelijkse ontmoetingen had met het team. Het merendeel van hen waren heel aardige vrouwen, maar je zit daar maar terwijl ze over je praten en hoe lang je daar zult blijven.
“Deze film is geweldig, maar ook echt problematisch. Ik denk dat de regisseur (Andrzej Żuławski) hem baseerde op het uiteenvallen van zijn eigen relatie. Isabelle Adjani speelt twee personages: deze perfecte, mooie schoolleraar die heel liefdevol en zachtaardig is, en deze kwaadaardige ex-vrouw die totaal losgeslagen is en een relatie heeft met een echt monster. Waanzin wordt vaak gezien, vooral bij vrouwen, als iets dat beangstigend is, maar ook nogal zwak. Maar er is iets heel krachtigs aan de manier waarop de waanzin (van de hoofdpersoon) in deze film wordt geportretteerd, waardoor er iets voor mij vrijkwam toen ik aan het maken was Heksen. Het deed me beseffen dat er kracht en schoonheid schuilt in het omarmen van al die duisternis, woede en hekserij.”
“Ik ben altijd erg verrast als mensen het niet hebben gezien De heksen van Eastwick omdat ik het een perfecte film vind. Het heeft groot jaren 80-haar en een verbluffende cast: drie briljante vrouwelijke hoofdrolspelers (Cher, Michelle Pfeiffer en Susan Sarandon) plus Jack Nicholson. Ik vind het ook geweldig dat het zich afspeelt in deze zeer puriteinse stad in Massachusetts, een wereld die ik heel mooi vind en waar ik tijd in wil doorbrengen. Ik zie hoe de heksen hun macht en potentie echt omarmen, en dat de film niet met hen eindigt. het wegnemen van die kracht is gewoon zo verfrissend. Het is ook heel grappig!”
Heksen is beschikbaar om te streamen op MUBI UK nu.
