Een ode aan de mensen die de metro van New York laten rijden; het nieuwe fotoboek van Sirui Ma is een liefdevol document van openbare leven
Het dagelijkse woon-werkverkeer is iets waar de meeste mensen een hekel aan hebben; er zijn de lange wachttijden, geannuleerde treinen, het onophoudelijke lawaai, de drukte van mensen die als sardientjes opeengepakt zitten, en vaak de dreiging van intimidatie. Maar als je beter kijkt, is het openbare leven een rijke arena gebleken die fotografen, schrijvers en kunstenaars kunnen verkennen; daar is Hiro’s onuitwisbaar afbeelding van pendelaars in de spits op Shinjuku Station in Tokio (1962) – een moment van schoonheid te midden van de waanzin – Keith Harings guerrilla-metromuurschilderingen uit de jaren tachtig en het boek van Lauren Elkin Nr. 91/92: dagboek van een jaar in de bus (2021), waar de auteur haar dagelijkse busrit naar Parijs gebruikte om alles op te schrijven wat haar opviel via haar iPhone. Tegenwoordig presenteert cabaretier Kareem Rahma zelfs een populaire TikTok-serie genaamd Metro duurtwaar hij mensen – waaronder beroemdheden – interviewt over hun meest controversiële meningen terwijl ze in de metro in New York rijden. Deze kunstenaars transformeren de alledaagsheid van het openbare leven in iets poëtisch, waardoor we het woon-werkverkeer met frisse ogen opnieuw bekijken.
Sirui Ma’s nieuwe fotoboek, Metro portrettenis de nieuwste toevoeging aan de kunstcanon die over dit onderwerp is gemaakt. Nu gevestigd in Londen, maar oorspronkelijk afkomstig uit Queens, New York, werd Ma’s nieuwste project aanvankelijk geboren uit een gevoel van heimwee naar huis, naast een nieuwsgierigheid naar de treinconducteurs, die vaak verborgen zijn in het volle zicht. „Ik ben opgegroeid in Queens, waar ik de metro nam, en telkens als ik een metroconducteur tegenkwam, zwaaide ik naar ze omdat ik altijd het gevoel heb gehad dat ze een heel eenzame baan hebben“, zegt ze. ‘Ze zitten gewoon alleen in dit hokje.’
Het boek is opgenomen op één dag, op 2 juni 2023, en bevat 64 zorgvuldig met de hand afgedrukte portretten van MTA-treinconducteurs uit New York City die uit de ramen turen. Ondanks hun uniformen heeft elk van Ma’s proefpersonen een tastbaar gevoel voor originaliteit en karakter, omdat ze hun outfits hebben voorzien van verschillende kapsels, brillen, handschoenen en oordopjes. De portretten op de voor- en achteromslag van het boek krijgen een surrealistisch tintje door de uitgave van een 0-bands wikkeljack van een hallucinerend, wazig schilderij van een metrotunnel door kunstenaar Leon Xu, een vriend van Ma, die het alledaagse transformeert in het transcendentale.
“Voor mensen die in grote steden wonen, is de metro zo’n groot deel van ons leven, maar we zien het over het hoofd”, zegt Ma. “We besteden zoveel tijd aan het pendelen van A naar B, het voelt alsof het een soort limbo-staat is, maar eigenlijk gebeuren er veel dingen in de metro. Iedereen die in New York de metro heeft genomen, heeft wel iets geks meegemaakt. Openbaar vervoer is zo’n unieke stedelijke ervaring.”
Als fotograaf werkzaam op het gebied van portretten en mode – Ma’s laatste project, Kleine dingen betekenen veellegde vrouwen uit de Aziatische diaspora in Londen vast in een delicate, sensuele stijl – Metro portretten wijkt af van haar eerdere werk. “Toen Sirui me de serie voor het eerst liet zien, vond ik het ongemakkelijk”, zegt Eli Rosenbloom, redacteur en ontwerper van het boek (hij is ook de oprichter van Nieuwe lezereen digitale bibliotheek met interviews met onder meer Hans Ulrich Obrist En Elise door Olsen). “Ze leken in niets op haar andere foto’s – ze bevatten niet de formele sereniteit en schoonheid die ik in de meeste van haar eerdere werk had gezien. Maar dit project ligt aan de bron van haar roots, in Queens. Deze portretten voelen zich diep verbonden met de essentie van wie ze is en hoe ze de wereld ziet.” Over haar eigen praktijk zegt Ma eenvoudigweg: “Ik houd ervan om gewone mensen en het dagelijkse leven vast te leggen, maar ik wil dingen altijd in beeld brengen door een lens die herkenbaar en echt aanvoelt.”
De tweede helft van het boek bevat een korte tekst van Hua Hsu – een stafschrijver bij De New Yorker en de auteur van de met de Pulitzerprijs bekroonde memoires Blijf trouw – over zijn eigen ervaringen met het woon-werkverkeer in de metro van New York, samen met meer van Ma’s foto’s, gemaakt in de afgelopen twaalf jaar op haar iPhone, waarin het openbare leven in de metro werd vastgelegd. Een interview tussen Ma en een conducteur over haar eigen ervaringen op het werk gaat over de meer schrijnende aspecten van een leven in de metro, zoals de dood en geweld.
“Kyata Collins, de treinconducteur met wie ik sprak, sprak over de hoeveelheid psychische aandoeningen en verslavingen die je in het metrosysteem kunt zien”, zegt Ma. “Vooral in New York nu, op het gebied van het openbaar vervoer en in het algemeen, is de sociale welvaart na de pandemie zo sterk gedaald. Ik wil daar het bewustzijn voor vergroten en mensen herinneren aan de zeer menselijke elementen van de metro. Ik heb het gevoel dat er over een paar jaar geen treinconducteurs meer zijn. Daarom wilde ik dit moment vastleggen.”
Metro portretten van Sirui Ma is in eigen beheer uitgegeven en is nu verkrijgbaar.
