Layla: een vrolijke film waarin de Arabische identiteit en queer verlangen worden onderzocht

Een vlaag van glinsterende pailletten, torenhoge pruiken en nepwimpers, Brits-Iraakse dragqueen en filmmaker Amrou Al Kadhi's speelfilmdebuut Layla is een fantastische en vreugdevolle verkenning van de Arabische identiteit en het vreemde verlangen. Verteld door het prisma van een romantische achtbaanrelatie tussen het titulaire personage Layla (Bilal Hasna), een technisch gekleurde Brits-Palestijnse dragartiest, en Max (Louis Greatorex), een beminnelijke blanke homoseksuele man die in de financiële wereld werkt en in hun ban raakt na een… optreden tijdens een bedrijfspride-evenement, Al-Kadhi's is een verfrissende kijk op zowel homoromantiek als Arabische familierelaties.

Terwijl het onwaarschijnlijke koppel door elkaars werelden navigeert in een poging lief te hebben en in ruil daarvoor bemind te worden, worden ze geconfronteerd met een reeks uitdagingen en vooroordelen van hun families (zowel gekozen als biologische), evenals hun eigen interne problemen en voorkeuren.

Hoewel Al-Kadhi zes jaar geleden begon met het schrijven van de film, voelt de release ervan nu als een toevallige correctie van de overtuiging dat queer en Arabier, of queer en moslim, onverenigbare identiteiten zijn. In een jaar waarin zelfbenoemde ‘liberale’ beroemdheden zoals Bill Maher hun platforms hebben gebruikt om homo’s te bespotten die solidair zijn met Palestina, terwijl ze nauwelijks hun eigen vreugde verborgen hielden over het (volledig verzonnen) idee dat ze zouden worden vermoord vanwege hun seksualiteit, Layla is een welkom tegengif voor de vreemde Arabische hoop, vreugde en verzet. „We zijn zes jaar geleden begonnen met het schrijven ervan en twee jaar geleden met de opnames, maar ik denk dat het goed is dat het nu uitkomt“, vertelt Al-Kadhi me tijdens een videogesprek op de dag dat de film uitkwam. “Het is zo’n hoopvolle film en het is een positieve kijk op de queer Arabische identiteit. Ik denk dat de wereld dat nodig heeft.”

Onderstaand, Amrou Al-Kadhi vertelt er meer over Layla.

Niloufar Haidari: Wat was de inspiratie achter het maken van de film?

Amrou Al-Kadhi: Wat ik destijds in al mijn korte films aan het onderzoeken was, was het idee van code-switching – dit idee van wie we zijn in verschillende omgevingen, en de tegenstrijdigheden van intersectionaliteit. Ik wilde heel graag een verhaal vertellen over een vreemde, gekleurde persoon die op zoveel verschillende plaatsen moet bestaan. Ik denk dat liefde een manier is waarop we heel onmiddellijk kunnen veranderen wie we zijn als we iemand leuk vinden en niet oppassen. Ik wilde echt een vreemde Arabische persoon verkennen die over elk aspect van zichzelf onderhandelde, en toen dacht ik: een liefdessituatie zou een geweldige manier zijn om dat te doen.

NH: Ik was verrast door hoe sympathiek ik voelde tegenover de liefdesbelangstelling, Max, wiens karakter – chic, werkzaam in de financiële wereld – het type persoon is waar ik normaal gesproken een hekel aan zou hebben.

AAK: Ik denk dat er een versie van deze film is waarin Layla het slachtoffer is en Max de 'bad boy' is die ze verkloot, maar ik hou niet van verhalen waarin gekleurde mensen het slachtoffer zijn van blanke mensen en dat niet doen enige instantie hebben. Een deel van de reden dat ik Max zo sympathiek wilde maken – of liever gezegd zo echt – is dat ik niet wilde dat iemand een slachtoffer of een slechterik zou zijn. Ik vind het leuk dat Layla zich in de film heel slecht gedraagt, omdat ik denk dat minderheden dat niet mogen doen.

NH: Hoe was het voor jou als Arabier en queer om getuige te zijn van de nauwelijks verhulde homofobie en islamofobie, vermomd als een toewijding aan het hooghouden van de ‘mensenrechten’, die we het afgelopen jaar hebben gezien?

AAK: Het is duidelijk heel vermoeiend, dit idee dat er homofobie bestaat in Arabische landen en dat daarom alle Arabische landen gebombardeerd moeten worden. Ik denk dat het bij veel representaties van queerness en Arabisme allemaal draait om de manier waarop Arabier en moslim zijn volkomen onherbergzaam zijn voor de queer-identiteit. In veel van die films zie je dat Arabieren hun queer-kinderen afwijzen. Wat ik in Layla wilde doen, was zien hoe een vreemd personage hun Arabisme en hun religie afwijst vanwege hun eigen geïnternaliseerde racisme en geïnternaliseerde kwesties. Layla's reis is eigenlijk een queer persoon die zich openstelt voor hun erfgoed en hun cultuur, en over het vieren van de kruising van de queer Arabische identiteit.

“Ik hou niet van verhalen waarin gekleurde mensen het slachtoffer zijn van blanke mensen en geen enkele keuzevrijheid hebben… Ik vind het leuk dat Layla zich in de film echt slecht gedraagt, omdat ik gewoon niet denk dat minderheden het krijgen om dat te doen” – Amrou Al-Kadhi

NH: Layla besteedt een groot deel van de film aan het verbergen van zichzelf voor hun familie vanwege wat ze aannemen dat hun reactie op hun ware identiteit zal zijn, tot het punt dat ze tegen Max liegen dat hun zus hen heeft afgesneden. Terwijl hun zus, wanneer ze eindelijk naar haar toe komen, het niet alleen volledig accepteert, maar het ook altijd lijkt te hebben geweten.

AAK: Layla heeft geleerd alles in compartimenten te verdelen en gescheiden te houden, omdat het een overlevingstactiek is. De film gaat over integratie en het samenbrengen van uiteenlopende delen van je identiteit. Een deel van wat ik in die zusterrelatie wilde doen, was het benadrukken van het feit dat Layla met het vriendje een beetje toegeeft aan witheid. Ik denk dat veel gekleurde mensen blanke mensen de verhalen vertellen die ze misschien willen horen, omdat het voor hen gemakkelijker te verteren is. De film viert de complexiteit van (het idee dat) Layla's ouders misschien een beetje homofoob zijn, maar de zus niet; en misschien is het homoseksuele karakter een klein beetje racistisch, maar… het kijkt naar de tussenruimte van dit alles.

NH: Het leiden van een dubbelleven is vaak gebruikelijk voor mensen met een moslimachtergrond, of uit meer conservatieve gezinnen in het algemeen. Ik vind het leuk dat je film liet zien dat het niet noodzakelijkerwijs alleen wij zijn die deze dubbellevens leiden – ondanks dat hij uit is op zijn meer 'liberale' familie, verbergt Max ook zijn ware zelf voor zijn familie en vrienden.

AAK: Ik vind het leuk dat je dat hebt opgepikt. Iedereen in de film verkeert in een soort drag- of uitgevoerde identiteit, en dat is waar de film eigenlijk over gaat: al deze microdynamiek waarin we allemaal in een of andere vorm van performance zitten. In zekere zin onderdrukt Max zijn vreemdheid, en Layla onderdrukt hun ras – en soms overtreft Layla hun ras, zoals wanneer ze de islamitische abaya in bed dragen en seks hebben met Max. Soms overtreft Layla hun vrouwelijkheid en dan weer hun mannelijkheid, en Max presteert overmatig over zijn vreemdheid en presteert het vervolgens ondermaats met zijn gezin. Ik denk dat homo-zijn in veel LHBT-representaties een vrij vast eindpunt is. Ik wilde in deze film laten zien dat iedereen out is, maar er zijn al die verschillende niveaus van 'outness'. De reden dat de film er op elke set zo slepend en geconstrueerd uitziet, bijna kunstmatig – of het nu het appartement van Max is of het huis van Layla – is een knipoog naar het feit dat iedereen in deze film een ​​soort theater opvoert, omdat iedereen een waarheid onderdrukt.

“Ik denk dat in veel LHBT-representatie homo-zijn een vast eindpunt is – ik wilde in deze film laten zien dat iedereen out is, maar er zijn al deze verschillende niveaus van ‘outness’” – Amrou Al-Kadhi

NH: Wat was je eigen ervaring met het opgroeien als queer en moslim, en hoe is je relatie met de islam in de loop van de tijd veranderd?

AAK: Toen ik als twintiger voor het eerst met drag begon, op Layla's leeftijd, integreerde ik gewoon helemaal niet met mijn Arabische identiteit. Ik kon geen manier bedenken om het te integreren, omdat ik tijdens mijn jeugd zulke slechte ervaringen had gehad, vooral met mijn ouders. Omdat ik niet volledig op hen uit was, had ik het gevoel dat mijn vreemdheid en mijn Arabischheid onverenigbaar waren, dus mijn weerstand was behoorlijk westers. In Layla's drag dragen ze pas aan het einde van de film volledig Arabische kleding – hun drag bestaat in een westerse ruimte. Maar er zijn veel knipoogjes in de film naar Layla die echt toegang krijgt tot hun vrouwelijkheid via hun Arabische cultuur, zoals het draaien van de soefi. Als ze op de bruiloft zijn, willen ze heel graag dansen zoals de vrouwen, en dan hebben ze het gevoel dat ze dat niet kunnen. Net als Layla had ik het gevoel dat er allemaal dingen waren over mijn Arabische cultuur en erfgoed waar ik geen toegang toe had omdat mijn ouders dat niet toestonden, maar toen ik daar eenmaal doorheen werkte en andere vreemde Arabieren ontmoette en uit de kast kwam bij mijn broer , en we konden het heel goed met elkaar vinden, je krijgt weer toegang tot die dingen.

NH: Naast filmmaker ben je ook dragqueen. Wat heeft je geïnspireerd om met drag te beginnen, en wat betekent het voor je?

AAK: Ik denk ook een beetje zoals Layla: het geeft je zelfvertrouwen op een manier die je de rest van je leven niet meer hebt. Toen we geld voor Layla aan het inzamelen waren, voelden mensen zich behoorlijk in de war door de film, omdat Layla in het begin slordig is en zo zelfverzekerd, en daarna lijken ze erg verlegen. Een deel van de misleiding van drag is eigenlijk dat je toegang krijgt tot deze zelfverzekerde kant van jezelf: als je geen drag meer hebt, heb je die gewoon niet, of probeer je die te hebben. Dus voor mij, als iemand die echt bang was voor mijn seksualiteit, niet voor mijn ouders, heel romantisch bang, was mijn eigenwaarde zo laag – om een ​​ruimte te hebben waar je gewoon al dit vertrouwen kon belichamen en gewoon zo uitdagend kon zijn … het lijkt bijna op therapie of cognitieve gedragstherapie. Je zegt gewoon: 'Ja, zo wil ik ook zijn', en uiteindelijk begin je de twee te integreren.

Layla is nu in de Britse bioscopen te zien.