In de eerste paar minuten van De kamer ernaasteerste Engelse speelfilm van regisseur Pedro Almodóvar, auteur Ingrid (Julianne Moore) signeert boeken in de chique Rizzoli Bookstore in Manhattan wanneer een lezer vraagt: “In de proloog zeg je dat je dit boek hebt geschreven om de dood beter te begrijpen en te accepteren.”
“Voor mij voelt het onnatuurlijk”, reageert Ingrid. “Ik kan niet accepteren dat iets levends moet sterven.”
Deze eerste paar regels dialoog zijn zeer onsubtiel, misschien wel karakteristiek. Dit is tenslotte Almodóvar waar we het over hebben, en zelfs een tedere film over dood en vriendschap behoudt nog steeds de uitgesproken theatrale gevoeligheid van de regisseur. Even na die interactie met een lezer informeert een vriend Ingrid dat hun oude collega, Martha (Tilda Swinton) kanker heeft – ‘een slechte’, zoals de vriend het zegt. Concreet is het een inoperabele vorm van baarmoederhalskanker in stadium drie, zoals Martha aan Ingrid vertelt tijdens een volgend ziekenhuisbezoek.
Er is hoop op een soort experimentele behandeling, maar die behandeling mislukt uiteindelijk, en dat is wanneer Ingrid, die meer dan wat dan ook bang is voor de dood, betrokken raakt bij Martha’s plan om vreedzaam te sterven op haar eigen voorwaarden, met behulp van een euthanasiepil die ze uit het donker heeft gekregen. Web. Het enige wat Martha wil is dat er iemand in de titelkamer ernaast is als ze langskomt, en ze wil dat Ingrid die iemand is – of tenminste, de auteur is de eerste persoon die daadwerkelijk akkoord gaat met de regeling. Zoals elke Bougie Manhattanite die op zoek is naar ontsnapping, besluiten ze naar de staat te gaan, waar ze ontspannen in een prachtig huis verscholen in het bos, terwijl ze weten dat Martha haar van het leven zal beroven als de timing goed voelt.
Gebaseerd op de roman van Sigrid Nunez uit 2020 Wat ga je dooris dit een verheven uitgangspunt voor Almodóvars Engelstalige speelfilmdebuut. Maar het is ook niet de eerste keer in de afgelopen jaren dat Almodóvar de thema’s in de film heeft onderzocht: De kamer ernaastzijn urenlange queerwestern uit 2023 Vreemde manier van leven speelde zich af in een visie op Amerika, doordrenkt met de kenmerkende kampgevoeligheid van de regisseur. Ook die film volgde de hereniging van twee personages die al jaren gescheiden waren, en ging vooral over de dood, (homo)erotiek en de manier waarop die twee met elkaar verweven zijn.
Hoewel De kamer ernaast is niet zo openlijk vreemd als Vreemde manier van levenonderzoekt de film al deze thema’s door een uitgesproken vreemde lens. Dat komt omdat Almodóvar een gerenommeerde homokunstenaar is die zijn perspectief in zijn werk brengt, maar ook omdat dit, cruciaal, een film is die mediteert over de Amerikaanse identiteit, gemaakt door een niet-Amerikaanse regisseur. Die status als buitenstaander maakt het commentaar van de film des te aangrijpender; seks, de dood en de manieren waarop we de gedachten aan die twee koste wat het kost onderdrukken, zijn tenslotte zo Amerikaans als appeltaart.
