Slechts een paar maanden na de release van zijn aangrijpende, gotische speelfilmdebuut ‘The Witch’ in 2016, besloot regisseur Robert Eggers aarzelde bij de onmetelijkheid van zijn volgende kans: een remake van de legendarische film van FW Murnau vampier klik op “Nosterfatu.” Terwijl hij aanwezig was bij de podcast ‚Filmmaker Toolkit‘, grapte Eggers tegen Chris O’Falt: ‚Het voelt lelijk en godslasterlijk, egoïstisch en walgelijk voor een filmmaker in mijn plaats om als volgende ‚Nosferatu‘ te doen.‘ Hij legde uit dat hij van plan was te wachten voordat hij zijn levenslange passieproject op zich nam. Maar zoals het lot het wilde, schoof ‘Nosferatu’ op zijn rol.
Het optreden van Lily-Rose Depp is vol en vraatzuchtig, en de nuance moet je zien om te geloven.
Maar het lot is een wispelturige, onbetrouwbare bedgenoot, vooral voor regisseurs. Ze plannen, en de studio’s, productieteams en planningsconflicten lachen. Kort na de aankondiging werd “Nosferatu” uitgesteld, en tot ver in het volgende decennium zouden er nog meer belemmeringen komen. Fans van Eggers‘ werk hadden moeite om het geloof te behouden. Murnau’s film was een uitgesproken Duitse benadering van Bram Stoker’s ‚Dracula”, en zijn expressionistische stijl leek de ideale stopverf voor Eggers om te kneden na het maken van een beklijvende speelfilmdebuut die in 2016 bovenaan de best-of-lijsten van veel 2016 stond. Helaas is een van de pijnlijke realiteiten van het kunstenaarschap dat het paradigma van de creatieve interesses van een individu vaak buiten bereik kan blijven.
Toch was Eggers niet iemand die met zijn duimen zat te draaien. Er volgden nog twee films, met het zeevarende verhaal uit 2019 “The Lighthouse” en de epische Vikingfabel uit 2022 “De Noordman’nieuwe sterke punten op het gebied van schrijven en regisseren onthullen die niet meteen zichtbaar waren in Eggers‘ debuut. Deze films bevestigden Eggers als een klassieke verhalenverteller, het soort persoon wiens garenspinnen net zo effectief zou zijn bij een knetterend kampvuur als op het witte doek. Het waren ambitieuze werken die hun uitmuntendheid bescheiden droegen, wat van cruciaal belang zou zijn als “Nosferatu” na jaren van stilstand eindelijk in productie zou gaan. Alleen een totaal gebrek aan hoogmoed zou ervoor kunnen zorgen dat ‘Nosferatu’ zo kan worden als het is: volkomen ongeëvenaard. “Nosferatu” is meer een hervertelling dan een remake, als een mythe die nieuwe, ziekelijke details krijgt om nieuwsgierigen te verlammen terwijl deze door de jaren heen is doorgegeven. Het is zowel hartverscheurend als angstaanjagend geloofwaardig, een verhaal over verlangen en vernietiging dat de boeken zal ingaan als de definitieve kijk op de vampier voor deze generatie.
Eggers‘ ‚Nosferatu‘ slaagt omdat de wijzigingen door de regisseur aan het originele scenario uit 1922 van Henrik Galeen, met een paar aanpassingen overgenomen uit de roman van Stoker, minimaal zijn. De film deelt dezelfde narratieve structuur als eerdere versies, maar geeft invulling aan sequenties die meer introspectie vereisen om het toch al betoverende raamwerk van het verhaal te versterken. In de nieuw geschreven proloog gaat een catatonische jonge Ellen (Lelie-Rose Depp) staat gehuld in de nacht met haar handen gevouwen in gebed en smeekt het universum om een beschermengel. Een pas ontwaakte stem beantwoordt haar oproep en vertelt Ellen dat ze niet voor de levenden is voordat ze haar naar de tuin wenkt en haar vraagt haar trouw aan de duisternis te beloven. Ze wordt belaagd en stemt ermee in, en een onheilige band wordt voltrokken bovenop de bedauwde aarde.
Jaren later, in 1838, heeft Ellen de melancholie onderdrukt die ooit naast haar liep. Haar huwelijk met Thomas Hutter (Nicolaas Hoult) stompte de stem van haar moedeloosheid af en vervulde haar met liefde. Maar de zon schijnt niet meer in hun schilderachtige Duitse stadje, en Ellen voorspelt dat er iets mis is. De werkgever van Thomas, Herr Knock (Simon McBurney), moet Thomas wegsturen om de aandringende Transsylvanische edelman graaf Orlok te halen.Bill Skarsgard) de akte van een nabijgelegen woning. Ellen smeekt Thomas om te blijven, maar hun levensonderhoud hangt af van zijn opdracht; er is geen geluk dat de aantrekkingskracht van rijkdom niet kan verwoesten. Thomas vertrekt en laat Ellen achter onder de zorg van hun goede vrienden Friedrich (Aaron Taylor-Johnson) en zijn vrouw Anna (Emma Corrin).
Nicholas Hoult in „Nosferatu“ (focusfuncties)De reis van Thomas naar het vervallen kasteel van Orlok in de Karpaten is vol met enkele van de meest betoverende beelden uit alle films van dit jaar en uit de carrière van Eggers tot nu toe. ‚Nosferatu‘ ziet er vaak uit alsof de pagina’s van een macaber kinderverhaal tot leven komen, met kronkelende wegen en eindeloze bossen die de gebroeders Grimm te schande maken. Nadat hij zich een weg heeft gebaand door een Roemeense stad vol fanatici die Thomas waarschuwen voor de corruptie van Orlok, bevindt hij zich alleen, diep in de besneeuwde bossen. Het verzinsel van een koets verschijnt in de verte en komt steeds dichterbij in het zicht van Thomas terwijl het geluid van paardenhoeven zijn gestaag toenemende hartslag nabootst. Wanneer de koets arriveert en tot stilstand komt, vindt Thomas hem leeg, terwijl de deur op zijn gemak openzwaait om hem uit te nodigen om te ruïneren. Het is pure filmmagie, spelen met beeld en geluid op de chimere manieren waarop kinderen doen als ze alleen in hun slaapkamer zijn, en zichzelf ervan overtuigen dat de schaduwen van de bomen buiten monsters in de hoek zijn die wachten om te bijten.
Vampieren zijn voor filmmakers altijd een manier geweest om de zachtaardige wandaden van de samenleving te onderzoeken en te ontploffen. Deze geesten bevinden zich op de grens tussen romantiek en predatie, en Eggers‘ Orlok is niet anders.
Sfeer staat voorop in Eggers‘ film, maar doet niet al het zware werk. Waar deze “Nosferatu” zich onderscheidt van Murnau’s origineel en Werner Herzogs pijnlijk romantisch 1979 “Nosferatu the Vampyre” – op zichzelf een meesterwerk, naar mijn smaak te weinig aandacht in de gesprekken – zit in het schrijven van karakters. Dat wil zeggen dat de versie van Eggers de eerste ‚Nosferatu‘ is die echt karakters heeft: dynamische, driedimensionale, gerealiseerde mensen die het bloedige, kloppende hart van het verhaal vormen. Maar het belangrijkste voordeel van de film kan worden gezien in drie woorden van vier letters: Lily-Rose Depp. Depp is niets minder dan transcendent voor de camera van Eggers, tegelijkertijd hypnotiserend en weerzinwekkend terwijl Ellen in de greep van waanzin afdaalt tijdens de afwezigheid van Thomas. De keuze om Ellen in het verhaal te centreren boven Thomas of Orlok was de juiste. Depp voegt een werkelijk tragische, spookachtige kwaliteit toe aan de rol en voert kwelling uit met ratelende empathie. Als ik met mijn ogen knipperde toen ze in beeld was, had ik het gevoel dat ik mezelf had bedrogen uit een milliseconde meer vervoering, een vloek die lijkt op de etherische aandoening van Ellen. De uitvoering is vol en vraatzuchtig, en de nuance moet je zien om te geloven.
Helaas is het moeilijk om consequent hetzelfde te zeggen over Orlok van Skarsgård, die voor aanzienlijke angsten zorgt, maar zich bijna te conventioneel eng voelt voor een film die zo graag zijn eigen creatie wil zijn. Hij is groot en krachtig, en staat ver af van de zwakke maar imposante verschijning van Max Shreck in het origineel van Murnau. En hoewel het bewonderenswaardig is dat Eggers en Skarsgård niet simpelweg de iconische look van Shreck herhaalden – wat één punt was ten opzichte van de remake van Herzog – mist deze 2,5 meter lange, gespierde Orlok de heimelijke rust die eerdere versies zo angstaanjagend heeft gemaakt. Een glimp van die griezeligheid komt naar voren in scènes waarin Orlok Ellen teistert, maar als hij aan het jagen is en niet achtervolgt, overdrijft Skarsgård zichzelf tot het punt dat het op gekheid uitmondt. Soms brengt dit een humor met zich mee die ‘Nosferatu’ geloofwaardig doet aanvoelen; bij anderen is het lachwekkend. Maar ik kan niet zeggen dat ik niet zou luisteren naar een uiteenzetting van een half uur over de keuze van Eggers om zijn afschuwelijke graaf een beslist knappe Tom Selleck-snor te geven om zijn vampier meer op het echte leven te laten lijken. Vlad de Spietser.
Lily-Rose Depp en Emma Corrin in „Nosferatu“ (focusfuncties)Maar in een film die zo gedetailleerd is, voelt het de moeite waard om te muggenziften, vooral omdat andere bijzonderheden zo verdomd indrukwekkend zijn. (Let op de titelkaart van de film, die een beetje trilt om op te roepen stille tijdperk filmprojectie.) De rijkste aspecten zijn echter verweven in het thematische raamwerk van de film. Vampieren zijn voor filmmakers altijd een manier geweest om de zachtaardige wandaden van de samenleving te onderzoeken en te ontploffen. Deze geesten bevinden zich op de grens tussen romantiek en predatie, en Eggers‘ Orlok is niet anders, hoewel zijn versie concreter doordrenkt is van het laatste – vooral hoe vleselijk verlangen gierige wezens kan aantrekken als hun verlangen niet met zorg wordt gehanteerd. Van jongs af aan is Ellen vol verlangen, zowel naar liefde als naar het vlees. Haar honger is niet immoreel, alleen roekeloos. Deze lust is de voorloper van een vloek die alles waar ze van houdt zal vernietigen, en terwijl Eggers in dat donkere, jammerlijk deprimerende uiterste terechtkomt, vervloekt hij een cultuur die zo vastbesloten is tot eindeloze, onmiddellijke bevrediging, terwijl hij ‘Nosferatu’ bevestigt als een generatiewerk.
Sinds de begindagen van het filmmaken is ‘Nosferatu’ een sociologisch cijfer. Er was de film van Murnau: de baanbrekende prestatie gemaakt van ongeoorloofd artistiek bezit. Het was een afvallig meesterwerk dat gesprekken over het belang van passie tot het einde der tijden op gang zou brengen, terwijl tegelijkertijd ontluikende ideeën over het anders-zijn zouden worden onderzocht die vandaag de dag nog steeds waarde hebben. Herzogs visie was het ideaal van de romanticus, een verhaal over leven en dood in een wereld die gebroken is door paranoia en de non-stop dreiging van een mondiale oorlog die zijn vampier-antagonist tot een tragische figuur maakte, die de kijkers smeekte te begrijpen dat het eeuwige leven een vloek is die je nooit zou mogen wensen. te verduren. Nu is er de film van Eggers: de vertolking van de estheet, die zich bezighoudt met hoe het verleden werkt, vervaagt in het nu. Hij belastert een meedogenloze, op plezier beluste samenleving en vraagt zich af of er vroomheid kan bestaan zonder het verlies van verlangen en seksuele bevrediging, waarbij hij zich afvraagt of dat culturele paradigma al verdwenen was voordat we ooit wisten dat het verloren was. Zijn ‘Nosferatu’ laat die vraag terecht onbeantwoord, waardoor de deur op een kier blijft staan zodat de volgende persoon zijn oplossing kan aandragen. Bij gebrek aan één enkele, brede waarheid blijft angst bestaan. Je doodsbang voelen was nog nooit zo voortreffelijk.
„Nosferatu“ arriveert in de bioscopen op eerste kerstdag, 25 december.
Lees meer
over de meest invloedrijke moderne vampieren
