Daniel Aldana had een droom, een droom die door miljoenen mensen wereldwijd werd gedeeld. Hij wilde wanhopig graag profvoetballer worden; het enige wat hij nodig had was een kans. Aldana trainde bij een National League-team toen hij op LinkedIn werd gecontacteerd door iemand die beweerde een makelaar te zijn en een proefperiode aanbood bij een Zweedse club uit het derde niveau.
Aldana hoefde alleen maar een klein bedrag te betalen om de ziektekostenverzekering te dekken. Vervolgens vroeg de agent nog eens € 350,-. Aldana was blijkbaar niet geschikt voor de behoeften van de club, wat betekende dat de zaakwaarnemer er echt op moest aandringen om zijn proces door te laten gaan. „Ik zei: 'Eerlijk genoeg'“, zegt Aldana. “Zo werkt voetbal. Ik moet risico’s nemen.”
Ten slotte werden de procesdata van Aldana bevestigd. Alleen werd er nu nog eens € 200,- gevraagd om zijn eten tijdens de zevendaagse reis te dekken. Aldana betaalde, maar de agent blokkeerde hem onmiddellijk op WhatsApp en alle sociale media.
Patrick Gustafsson deelde de droom van Aldana. Als parttime kleuteronderwijzer in Zweden was zijn passie voetbal. Zijn zogenaamde agent nam contact op en prees een proces in Wit-Rusland aan. De prijs: 7.000 Zweedse kroon – ongeveer £ 520 – zou zijn plek veiligstellen.
“Ik wist niet wat ik moest geloven”, zegt Gustafsson. “Het was veel geld, maar ik wilde echt deze kans. Het werd werkelijkheid voor mij toen hij om geld vroeg. Maar op dat moment wist ik niet beter. Ik was net 18 geworden en droomde ervan om prof te worden.” Hij betaalde het geld, maar verloor het allemaal.
Nathan Miles kan zich identificeren met Aldana en Gustafsson. Hij kreeg een proefperiode aangeboden bij de Oekraïense club Zorya in ruil voor een inschrijfgeld van $ 741. „Als naïeve 16-jarige wist ik niet 100% zeker hoe dit moest gaan“, zegt Miles. Hij nam afstand van het geld. Er volgde goed nieuws: voordat Zorya hem in het echt zag spelen, wilde hij Miles een aanmeldingsvergoeding van $ 50.000 en een maandelijks nettoloon van $ 5.000 betalen. Er was eenvoudigweg een aanbetaling van $ 2.200 vereist. „Op dit moment ben ik me er volledig van bewust dat dit volkomen verkeerd was“, zegt Miles. „Ik was een behoorlijk domme 16-jarige, maar wist dat een professioneel team geen seniorencontract zou aanbieden zonder ze fysiek te zien.“
In plaats van weg te lopen, onderhandelde Miles. Hij wilde het contract niet, maar wilde wel naar Oekraïne voor het proces. Uiteindelijk werden de data vastgelegd, maar de officiële documentatie van Miles bleef vermoedelijk in Zwitserland hangen. Het zou $ 150 kosten om vrij te geven. Dat was een grens die Miles weigerde te overschrijden, en hij vroeg om terugbetaling van zijn initiële vergoeding. In plaats van hem te blokkeren, stond de agent erop dat Miles zou worden vergoed en bleef hij alternatieve onderzoeken aanbieden. Miles heeft nooit geld teruggekregen.
Wat verbindt deze jonge spelers en talloze anderen? „Er zijn er zoveel die zo wanhopig zijn, en ze geloven echt dat ze die ene kans nodig hebben omdat ze zo dichtbij zijn“, zegt Miles. „Maar kansen in het voetbal zijn zeldzaam voor spelers die niet op het hoogste niveau spelen, en dus als een speler gelooft dat zijn kans eindelijk hier is, nemen emoties het logisch denken over.“
En het is in die mentale malaise dat oplichters gedijen. „Ze gebruiken de droom van een jonge speler tegen hen“, zegt Miles' broer Josh. De broers en zussen runnen JNM Football, een adviesbureau dat mensen begeleidt die proberen in te breken in het professionele spel. “De meeste van deze spelers weten waarschijnlijk dat het nep of oplichterij is, maar ze willen dat het waar is. Ze willen zo graag een profspeler worden dat ze tegen zichzelf zeggen: ‘Oh, dit zou het kunnen zijn.’”
Josh herinnert zich een geval waarin een club rechtstreeks betrokken was bij de zwendel. Het betrof een Amerikaanse jongere die tekende bij een Italiaanse club uit de lagere klasse. Uiteindelijk liet de club hem weten dat ze het zich niet langer konden veroorloven zijn contract na te komen, maar niet voordat de speler de vergoedingen had betaald en naar Italië was verhuisd. 'Dat is het ergste dat ik heb gezien', zegt Josh. “Deze nepagent vond clubs met financiële problemen en sloot een deal met hen waarbij de agent het geld van de zwendel met de club verdeelde.”
Hoewel deze zaak een uitschieter was, zijn er nog andere variaties op de zwendel, variërend van immoreel tot illegaal. Aan de onethische kant van de schaal organiseren makelaars en clubs processen waarbij spelers verplicht zijn om aanwezig te zijn, waarbij een mogelijk contract als een wortel bungelt. Het is niet verwonderlijk dat niemand ooit professioneel wordt opgepakt.
John Print is een makelaar die met verschillende spelers heeft samengewerkt die zijn bedrogen. Eén Canadese cliënt tekende bij een bureau de belofte van een verlengde proefperiode in Nederland. Maar al snel zat de moeder van de speler “te huilen aan de telefoon omdat haar zoon zo ongelukkig was”, zegt Print. “De coach negeerde hem en was een beetje beledigend. Het was niet eens een proef of training met een club; hij trainde gewoon met een groep spelers. Het zijn eigenlijk gewoon versies voor volwassenen van de voetbalkampen die kinderen tijdens de schoolvakanties houden.”
Net zo immoreel is, zoals Print uitlegt, de praktijk waarbij een bureau registratiekosten in rekening brengt voor een speler die “absoluut nul kans heeft om daadwerkelijk” een profcontract te krijgen “omdat hun CV en hun video lang niet goed genoeg zijn”.
Dan is er nog het ronduit onrechtmatige. Diefstal en fraude. De nepagent zal een speler benaderen met de belofte dat hij een kans krijgt, waarbij hij vaak valse documenten verstrekt met de officiële clubbranding. LinkedIn is momenteel het voorkeursplatform, waar duizenden voetballers zich hebben geregistreerd.
Gesprekken worden al snel verplaatst naar een gecodeerd platform zoals WhatsApp, waar sommige agenten om grotere contante bedragen vragen en vervolgens bij ontvangst verdwijnen. Anderen spelen een langer spel en vragen om geld. Ze vertrouwen op de verzonken-kosten-misvatting die spelers in hun greep houdt – mensen negeren vaak het bewijsmateriaal en blijven volharden in het najagen van een onbereikbaar resultaat. In deze context hoopt de makelaar dat een speler die een onherstelbare initiële vergoeding heeft betaald, zal blijven investeren in de hoop dat er daadwerkelijk een proefperiode aan zit.
Hoe herken je een oplichterij? Er zijn tal van veelvoorkomende rode vlaggen. Een verzoek om welke vergoeding dan ook zou onmiddellijk alarmbellen moeten doen rinkelen. Artikel 19 van de FIFA-regels over de status en transfer van spelers verbiedt dit en zegt dat de club de kosten moet dragen van eventuele medische behandelingen voor verwondingen opgelopen tijdens het proces. Een officieel procesformulier moet ten minste 10 dagen vóór het proces worden ingevuld en ingediend bij de FIFA. Dit moet details bevatten over de reis-, accommodatie- en voedselkosten.
De documenten die spelers door nepagenten worden verzonden, bevatten vaak eenvoudige spelling- en grammaticafouten, en verzonnen namen voor clubfunctionarissen worden vaak gebruikt. Het probleem is dat deze veelbetekenende signalen tijdens de opwinding vaak onopgemerkt blijven.
Neem Aldana, die screenshots ontving van het vermeende gesprek van zijn agent met de president van de club waar hij terecht zou staan. De agent had de naam van de official in zijn telefoon opgeslagen als “President Täby FC” – niet de club die hij zou bezoeken. Door dat te ontdekken had Aldana misschien zijn geld kunnen besparen.
Spelers kunnen ook verschillende online bronnen raadplegen. Agenten die in eigen land actief zijn, moeten geregistreerd zijn bij de voetbalbond en er wordt een lijst online gepubliceerd. De FA en de FIFA houden een lijst bij van personen die geschorst of gesanctioneerd zijn.
Een triest bijproduct van de menselijke natuur is dat waar dromen ook zijn, er mensen zullen zijn die bereid zijn ze uit te buiten voor financieel gewin. “Ik schaamde me”, zegt Gustafsson. “Ik dacht dat ik zo dom was dat ik op deze manier werd opgelicht. Toen ik om mijn geld terug vroeg, zei de man dat ik onprofessioneel was. Hij bedreigde me door te zeggen dat hij ervoor zou zorgen dat ik nooit professioneel zou spelen. Ik heb het voor mezelf gehouden omdat ik me tot op de dag van vandaag schaam.”
Door zich uit te spreken hoopt hij dat anderen over de gaten springen waarin hij gevallen is.
