Groenland is klaar om te praten.
In reactie op maandag op de diplomatieke aardbeving die vorige week werd veroorzaakt door de nieuwgekozen president Donald J. Trump, die mijmerde over de overname Op het gigantische eiland in de Noordelijke IJszee zei de premier van Groenland dat het gebied graag nauwer wil samenwerken met de Verenigde Staten op het gebied van defensie en natuurlijke hulpbronnen.
“De realiteit is dat we met de VS gaan samenwerken – gisteren, vandaag en morgen”, zei premier Múte Egede op een persconferentie in Nuuk, de kleine, door ijs omgeven hoofdstad van Groenland.
Maar hij was vastberaden: de Groenlanders wilden geen Amerikanen worden.
“We moeten heel slim zijn in onze manier van handelen,” zei hij, en voegde eraan toe: “De machtsstrijd tussen de supermachten neemt toe en klopt nu op onze deur.”
Meneer Trump weigerde het gebruik van economisch of militair geweld uit te sluiten om het Panamakanaal terug te winnen en Groenland in te nemen, een semi-autonoom gebied van Denemarken dat hij voorstelde tijdens zijn eerste ambtstermijn te kopen. Toen zeiden Groenland en Denemarken, net als nu, dat het eiland niet te koop was. Ook de leiders van Panama verwierpen de dreiging.
De heer Egede zei maandag dat “we allemaal geschokt waren” door de woorden van de heer Trump, die werden geaccentueerd door een verrassend en enigszins mysterieus bezoek van de oudste zoon van de verkozen president, Donald Trump jr.op dezelfde dag naar het eiland.
De jongere Trump maakte een razendsnelle sightseeingtour en zei dat hij voor privézaken was, en sindsdien schetteren de krantenkoppen over de hele wereld over Groenland.
Het grootste deel van het grondgebied van Groenland is bedekt met ijs; er wonen slechts ongeveer 56.000 mensen en tot voor kort was het eiland vooral bekend om zijn ijsbergen en ijsberen. Terwijl de klimaatverandering het poolijs doet smelten, valt deze regio stilletjes in het vizier van de wereldmachten.
De Verenigde Staten, Rusland, Europese landen, China en anderen hebben de scheepvaartroutes van het Noordpoolgebied en de uitgebreide minerale hulpbronnen die niet langer als onbereikbaar worden beschouwd in de gaten gehouden.
Het eiland is al eeuwenlang verbonden met Denemarken, eerst als kolonie en nu als afzonderlijk gebied dat de afgelopen jaren een grote mate van autonomie heeft bereikt. Denemarken controleert nog steeds de buitenlandse zaken en het defensiebeleid van het eiland.
Maar de golf van belangstelling van internationale machten sluit aan bij de zoektocht van Groenland naar onafhankelijkheid, en die jeuk is alleen maar sterker geworden. Tegelijkertijd aarzelen veel mensen hier om de banden met Denemarken volledig te verbreken vanwege de honderden miljoenen dollars aan subsidies die Denemarken elk jaar verstrekt.
In Nuuk, waar het maandagmiddag een zonnige nul graden Fahrenheit was, wachtten veel mensen reikhalzend af wat de premier ging zeggen.
“Wat er ook gebeurt, er is geen weg meer terug”, zegt Aviaq Kleist, de eigenaar van een café in het Nuuk Center, het grootste winkelcentrum van de stad, met een paar dozijn winkels. Ze grapte dat meneer Egede misschien plotseling de onafhankelijkheid zou uitroepen.
De heer Egede deed dat niet – hij danste om de vraag heen en zei dat het land gestaag naar het doel toe had gewerkt, maar dat ‘verschillende partijen verschillende opvattingen hebben’. (Er is ook een duidelijk onafhankelijkheidsproces dat een referendum met zich meebrengt, mocht het zover komen.)
De premier uitte ook zijn opluchting over de opmerkingen die JD Vance, de nieuwe vice-president, maakte een Fox News-show dit weekend. Hoewel de heer Vance militair geweld niet helemaal uitsloot door te zeggen: “We hoeven geen militair geweld te gebruiken” omdat “we al troepen in Groenland hebben”, was zijn toon optimistisch toen hij sprak over de “ongelooflijke natuurlijke hulpbronnen” van Groenland. en “een deal die gemaakt moet worden.”
De Verenigde Staten zijn al jaren geïnteresseerd in Groenland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vestigde het hier bases en na de oorlog probeerde het Groenland te kopen van Denemarken, maar dat weigerde. Tegenwoordig leidt het Amerikaanse leger de Pituffik-ruimtebasisdat gespecialiseerd is in raketverdediging, aan de noordkant van het eiland.
In Nuuk leken de mensen maandag op dezelfde lijn te staan als de premier, en spraken ze een mix van hoop en voorzichtigheid uit. Verschillende mensen zeiden dat ze niet door de Verenigde Staten wilden worden opgeslokt. Maar ze wilden wel een sterker partnerschap met Amerika.
“Wat we echt nodig hebben is meer samenwerking en handel”, zegt visser Nielseeraq Berthelsen. Hij werkte op een met ijs bedekte vismarkt, waar hij stukken walvishuid en felrood zeehondenvlees verkocht.
Hij zei dat hij vorige week door een ander winkelcentrum liep toen iemand hem uit het niets benaderde en hem uitnodigde voor een speciaal diner.
Voordat hij het wist, zei hij, schudde hij de hand van de jongere meneer Trump.
“Hij had veel enthousiasme”, zei de heer Berthelsen, die in de lucht stond die zo koud was dat zijn ogen traanden terwijl hij praatte. “Hij had goede energie.”
Ivik Kristiansen heeft bijgedragen aan de rapportage.
