De meeste mensen die een smartwatch of fitnesshorloge bezitten, gebruiken een band van synthetisch rubber om het apparaat om hun pols te houden. Hoewel de banden zijn ontworpen om comfortabel aan te voelen tegen de huid, blijkt uit een recent onderzoek in het tijdschrift Milieuwetenschappen en technologiebrieven ontdekt dat ze schadelijk kunnen zijn. Dit komt door de stoffen waaruit ze zijn gemaakt – bekend als fluorelastomeren – die grote hoeveelheden van een gevaarlijke zogenaamde “voor altijd chemisch”bekend als perfluorhexaanzuur (PFHxA); het is onduidelijk in hoeverre dit kan geabsorbeerd door de huid.
PFHxA behoort tot een classificatie van industriële producten die bekend staan als per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS), die niet biologisch afbreekbaar zijn en bestand zijn tegen afbraak na blootstelling aan water en licht, vandaar de bijnaam forever chemicaliën. Ze zijn in verband gebracht met extreme gezondheidsproblemen, zoals kanker, hoge bloeddruk en onvruchtbaarheid. Ondanks deze risico’s, PFAS worden veel gebruikt in producten zoals kookgerei met antiaanbaklaag, paraplu’s, cosmetica, meubels, schoonmaakchemicaliën, waterbestendige stoffen en vlekbestendige coatings. PFHxA wordt specifiek veel gebruikt in pizzadozen, regenjassen, blusschuim en waterdichtingssprays.
Hoewel de wetenschappers achter het onderzoek oorspronkelijk niet op zoek waren naar PFHxA, was de eeuwige chemische stof “de meest frequent gedetecteerde verbinding” binnen de 22 horlogebandjes die werden geanalyseerd voor talloze merken en prijsklassen. Hoofdauteur Graham F. Peaslee, een natuurkundige aan de Universiteit van Notre Dame, vertelde Salon dat de onderzoekers niet eens wisten dat PFAS in de horlogebandjes werden gebruikt totdat ze een paginagrote advertentie zagen waarin ze werden aangeprezen omdat ze van fluorelastomeer waren gemaakt.
“Het goede nieuws is dat de consument kan kiezen voor alternatieve polsbandjes om potentiële risico’s van blootstelling aan PFAS te vermijden.”
“We realiseerden ons dat het grote publiek fluorelastomeren niet als een soort PFAS herkende,” zei Peaslee. “Net als bij alle andere vormen van polymere PFAS vermoedden we dat deze materialen samen met het fluorpolymeer ook ‘andere’ PFAS beschikbaar zouden hebben, en we zochten naar twintig veel voorkomende PFAS.” Toen ontdekten ze de verrassend hoge concentraties PFHxA, a voor altijd chemische stof die het lichaam kan binnendringen nadat het is gegeten, ingeademd, geconsumeerd door te drinken of door de huid is opgenomen.
“Dit was uniek in die zin dat het de eerste keer was dat we slechts één PFAS hadden gevonden, en dat deze in zulke hoge concentraties zat – veel hoger dan we normaal gesproken in consumentenproducten aantreffen,” zei Peaslee.
Hoewel de wetenschappers dit niet bij mensen hebben getest, meldden ze toch dat de hoge niveaus van PFAS in deze producten “een kans bieden op aanzienlijke overdracht naar de dermis (huid) en daaropvolgende menselijke blootstelling. Bovendien werden verschillende van deze horlogebandjes geadverteerd als ‘sport- en fitness’-monitoren, wat impliceert dat de drager ermee traint, wat extra zweetcontact en open huidporiën betekent.’
Wilt u meer gezondheids- en wetenschapsverhalen in uw inbox? Abonneer u op de wekelijkse nieuwsbrief van Salon Lab-aantekeningen.
Belangrijk is dat Peaslee opmerkte dat dit een geval is waarin het niet nodig was om een forever-chemische stof als ingrediënt op te nemen.
“Er waren veel polsbandjes beschikbaar die geen PFAS gebruiken en zonder zorgen over de giftige PFAS met een kortere keten die in direct contact kunnen komen met de huid van de consument,” zei Peaslee. “Het goede nieuws is dat de consument kan kiezen voor alternatieve polsbandjes om potentiële risico’s op blootstelling aan PFAS te vermijden.”
Hij voegde eraan toe: “Het is gewoon een kwestie van weten dat ze aanwezig zijn – en het is mogelijk om die met fluorelastomeermaterialen te vermijden.”
Naast PFHxA omvatten de vrijwel eindeloze varianten van PFAS perfluoroctaansulfonzuur (PFOS), hexafluorpropyleenoxidedimeerzuur (HFPO-DA, algemeen bekend als GenX Chemicals), perfluoroctaanzuur (PFOA), perfluoroctaansulfonzuur (PFOS) en perfluornonaanzuur. (PFNA). In 2019 waren er meer dan 4.700 gedocumenteerde PFAS, ook al vervullen de meeste dezelfde basisfunctie: producten beter bestand maken tegen vlekken, vet en andere soorten schade.
Volgens dr. Anna Reade, senior wetenschapper bij de Natural Resources Defense Council (NRDC), hebben chemische ingenieurs deze grote verscheidenheid aan eeuwige chemicaliën gecreëerd om deel te nemen aan een praktijk die bekend staat als ‘betreurenswaardige vervanging’. Wanneer bepaalde forever-chemicaliën te maken krijgen met toenemende regelgeving of bekendheid, proberen fabrikanten hun taart te pakken en die ook op te eten (vaak met succes) door de specifiek verboden stof te vervangen door een iets ander alternatief.
“Er zijn twee hele goede voorbeelden die nu worden ondersteund door een hoop bewijsmateriaal,” Reade vertelde Salon in juliwaarbij de twee verschillende PFAS worden genoemd, bekend als PFOA (dat werd gebruikt om teflon te maken) en PFOS (dat werd gebruikt om Scotchgard te maken).
“Toen deze onder de loep werden genomen, was een van de grote vervangingen het gebruik van een versie met vier koolstofatomen van PFOS,” zei Reade. “Wat ze deden was gewoon een andere ketenlengte gebruiken, precies hetzelfde molecuul, maar dan een kortere lengte. versie ervan, een kleinere versie.”
Het uiteindelijke resultaat was dat “ze daarop overstapten en zeiden dat het veilig was omdat er geen gegevens op stonden”, zei Reade. De praktijk van betreurenswaardige vervanging komt vandaag de dag nog steeds voor.
