Het Klaasohm-festival op het eiland Borkum in Duitsland wordt geconfronteerd met massale annulering vanwege de gewelddadige en agressieve traditie waarbij mannen vrouwen slaan met koehoorns.
64080
In bepaalde delen van Duitsland hebben de jaarlijkse Sinterklaastradities een duistere wending. Neem bijvoorbeeld de Beierse Krampus, een angstaanjagende kerstdemon bedekt met bont die door parades loopt en soms met een berkenstaaf naar toeschouwers uithaalt. Er is echter een nog angstaanjagender stukje folklore dat nu te maken krijgt met terugslag op het eiland Borkum, een klein stukje land met slechts 5.000 inwoners. Het Klaasohm-festival, dat elk jaar aan de vooravond van 5 december in Borkum wordt gehouden, wordt door zowel toeristen als de lokale bevolking bekritiseerd vanwege een bijzonder gruwelijke traditie.
Het Klaasohm-festival wordt vereerd op het eiland. Maar zodra de nacht valt, achtervolgen jonge mannen, gekleed in uitgebreide kostuums, vrouwen en slaan ze met koeienhoorns – een ‘traditie’ die ervoor zorgt dat slachtoffers dagenlang gekneusd en pijn hebben. Erger nog, sommige van deze mannen lijken trots te zijn op de ernst van de verwondingen die ze veroorzaken. Dit bizarre en gewelddadige ritueel, dat lang geheim werd gehouden, krijgt nu te maken met ernstige reacties nu eilandbewoners de aandacht vestigen op de schadelijke erfenis ervan.
Wat is de oorsprong van het Klaasohm-festival?
Het Klaasohm-festivaljaarlijks gevierd op 5 december op het eiland Borkum, zou zijn oorsprong hebben in de 17e en 18e eeuw. Vissers die uit zee terugkeerden, renden rond het eiland in een symbolische daad van het ‘terugwinnen’ van de vrouwen. Wat begon als een traditie die verband hield met de visseizoenen, is in de loop der jaren echter uitgegroeid tot een traditie verontrustend en controversieel spektakel.
Op het eerste gezicht klinkt het vreemd: jonge, alleenstaande mannen dragen kostuums gemaakt van schapenvacht, vogelveren en griezelige maskers terwijl de hele gemeenschap samenkomt om hen aan te moedigen. Er is zelfs een worstelwedstrijd bij betrokken (alleen eilandbewoners, sorry buitenstaanders). Maar als de avond valt, neemt het festival een adembenemende wending, rechtstreeks uit het WTF-is-going-on-playbook.
Het zit zo: groepen zogenaamde 'catchers' jagen vrouwen achterna, pinnen ze vast en laten de Klaasohms ze vervolgens met een koehoorn op de billen slaan. Ja, je leest het goed: een koeienhoorn. Bij dit verontrustende schouwspel staan zelfs kinderen te juichen terwijl vrouwen worden geslagen. Sommige lokale bewoners lachen het af als onschuldig plezier, maar overlevenden en getuigen hebben een veel duisterder verhaal verteld, een verhaal vol pijn, blauwe plekken en vernedering dat nog lang na het einde van de zogenaamde ‘festiviteiten’ voortduurt.
De traditie werd onlangs na de publieke omroep in de kijker gezet NDR filmde in het geheim het festival van 2023. De beelden legden niet alleen deze verontrustende rituelen vast, maar onthulden ook de cultuur van stilte eromheen. De lokale bevolking, doodsbang voor sociale gevolgen, weigerde openlijk over het festival te spreken. Een voormalige eilandbewoner beschreef hoe mannen opschepten over het zo hard slaan van vrouwen dat ze dagenlang niet konden zitten. Pardon, wat?!
Toen NDR om commentaar vroeg, speelden de organisatoren, de burgemeester en zelfs de politie hard to get en weigerden geïnterviewd te worden. Later gaven de organisatoren van het festival in een verklaring ongemakkelijk toe dat het slaan van vrouwen met koeienhoorns in het verleden deel uitmaakte van de traditie, “en in individuele gevallen in de afgelopen jaren”, maar dat ze nu besloten hebben dat aspect achter zich te laten. O, bravo! Wat een vooruitgang.
De vereniging achter het evenement benadrukt dat het festival eigenlijk over ‘solidariteit’ en de ‘band tussen eilandbewoners’ gaat. Ondertussen heeft de politie plotseling een “nultolerantiebeleid” afgekondigd ten aanzien van geweld.
Terwijl de inwoners van Borkum te maken krijgen met reacties over de gewelddadige geschiedenis van hun festival, is het vermeldenswaard dat andere “traditionele” festiviteiten met verontrustende banden nog steeds bestaan. In België bijvoorbeeld, de verkoop van chocolade handen blijft een populaire vakantietraktatie, ondanks hun duistere connectie met de brute koloniale erfenis van koning Leopold II. Zijn heerschappij over Congo ging gepaard met gruwelijk geweld, waaronder de verminking van talloze individuen als onderdeel van zijn uitbuitende heerschappij. Toch worden deze chocoladehandjes – symbolen van die gruwelijke geschiedenis – nog steeds op grote schaal verkocht, vooral rond de kersttijd, wat vragen oproept over de commercialisering van koloniaal trauma en de voortdurende aanwezigheid ervan in moderne feestdagen.
Dit alles roept de vraag op: op welk punt wordt traditie een handig excuus om verouderde en schadelijke praktijken in leven te houden? Want ja, er zijn een paar vakanties waar we zeker zonder kunnen.
