De Zweedse leiders stuurden ons een bericht.
De leden van de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen die de Nobelprijs voor de Economie uitreiken, gebruiken de prijs vaak om de mondiale aandacht te vestigen op iets dat volgens hen verwaarloosd is. Eerder dit najaar heeft de commissie de prijs toegekend Daron Acemoglu,Simon JohnsonEnJames A. Robinson de Nobelprijs voor de Economie voor hun werk, wat onderstreept dat landen en democratieën met ernstige economische ongelijkheid het vertrouwen van de burgers ondermijnen. Wanneer de economieën van democratische landen niet meer voor het publiek werken, wenden ze zich vaak tot leiders die bereid zijn de instellingen die het systeem ondersteunen omver te werpen.
In hun baanbrekende werk Waarom naties falen, Acemoglu en Robinson laten zien dat goed functionerende politieke instellingen die gedeelde economische groei bewerkstelligen de belangrijkste bepalende factoren waren voor de nationale economische welvaart. Zo een ‘Inclusieve instellingen’ omvatten ‘representatieve wetgevende machten, goede openbare scholen, open markten en sterke patentsystemen – inclusieve instellingen (die dienen om) hun bevolking te onderwijzen. Investeer in infrastructuur. Bestrijd armoede en ziekte. Stimuleer innovatie,” merkt NPR-topman Greg Rosalsky van Planet Money op.
Tien jaar geleden, toen ze schreven Waarom naties falenvierden de auteurs Amerika – ondanks onze wandaden – als een succes: “een plek met vrije en eerlijke verkiezingen en wereldberoemde universiteiten; een toevluchtsoord voor immigranten, nieuwe ideeën en nieuwe bedrijfsmodellen; en een land dat reageert op sociale bewegingen voor meer gelijkheid. Gelukkig voor Amerika – en zijn economie – hebben zijn inclusieve instellingen een geweldige run achter de rug.”
Maar de boodschap van de kiezers op de verkiezingsdag is dat onze instellingen niet werken. Als burgers het gevoel hebben dat het “systeem” niet werkt, verwelkomen ze iemand die er overheen wil gooien.
Deze economen (en de Zweden die onze aandacht probeerden te trekken met hun Nobelprijs) zagen dit aankomen.
Rosalky van NPR meldde dat ze hem maanden geleden al hadden verteld:
Acemoglu en Robinson zien het opkomend tij tegen de liberale democratie in Amerika als een reactie op ons politieke onvermogen om de etterende economische problemen aan te pakken. Volgens hen zijn onze instellingen minder inclusief geworden en komt onze economische groei nu ten goede aan een kleiner deel van de bevolking. Enkele van de beste economische onderzoeken van de afgelopen decennia bevestigen dit. Loongroei voor de meestenis gestagneerd. Sociale mobiliteitis gekelderd. Onze arbeidsmarkt heeft dat welin tweeën gesplitst: de universitair geschoolden floreren, en degenen zonder diploma zien hun kansen verschrompelen.Automatisering Enhandel met Chinamiljoenen banen vernietigd die hen ooit goede lonen en waardigheid opleverden.
Deze omstandigheden zijn zich aan het opbouwen. Toen Acemoglu jaren geleden werd gevraagd om antidemocratische acties zoals 6 januari uit te leggen, zei hij: “Ik denk niet dat 6 januari een bijzondere dag van mislukking was. Wat mij verbaast is waarom het tot 6 januari duurde.”
Soortgelijke omstandigheden en frustraties onder de kiezers van de arbeidersklasse koken over de hele wereld in democratieën. Als Ik schreef eerder dit jaar – 2024 is het zogenaamde ‘Jaar van de Verkiezingen’, met democratie op het stembiljet in meer dan zeventig landen – hebben we verschillende uitkomsten gezien. De resultaten hebben echter één ding gemeen: ze zijn in wezen een reactie op onbehandelde economische ongelijkheden – fundamentele gaten in kansen binnen landen die vaak nog steeds groeien. Economisch onbehagen en woede over een systeem dat niets oplevert, zorgen ervoor dat kiezers zich terugtrekken tegen de machthebbers – en zelfs bereid zijn antidemocratische extremisten te steunen. De steun voor rechtse etnonationalistische leiders en hun beleid is robuust in regio’s binnen democratieën die ooit een solide middenklasse en levendige gemeenschappen kenden, maar nu relatief verval en achteruitgang kennen – zoals een groot deel van Michigan, Wisconsin en Pennsylvania.
De overwinning van Trump wijst hierop verzet van de arbeidersklasseterwijl bezorgde kiezers een boodschap uitzonden die etnische en raciale grenzen overschrijdt. Zelfs vóór de verkiezingsdag merkte Jack Herrera op Politiek :
Trump boekte winst bij Latino’s om dezelfde reden waarom hij in 2016 zo goed presteerde bij blanke kiezers in fabriekssteden in heel Pennsylvania: economische angst. De vastgoedmiljardair kan de wrok van de arbeidersklasse aanwakkeren op een manier waarop weinig andere politici dat kunnen. Bijna 80 procent van de Latino’s behoort tot de arbeidersklasse, en velen van hen blijken ontvankelijk te zijn voor de populistische kernboodschappen van Trump: dat ze in de steek worden gelaten door immigranten zonder papieren en dat de Democraten buiten de bereikbare elites zijn die banen naar het buitenland sturen
De ironie (en tragedie) van de verkiezingen is dat de regering-Biden-Harris de dingen deed die op termijn de dynamiek zouden kunnen veranderen. Bezorgde kiezers uit de arbeidersklasse gaven Biden-Harris de schuld van de hoge inflatie, wat politiek kryptoniet is voor de gevestigde exploitanten. (Hogere prijzen werden niet veroorzaakt door het Biden-Harris-beleid, maar door de pandemie, die leidde tot een wereldwijde prijsstijging.)
Het beleid van de regering-Biden-Harris maakte deel uit van een opmerkelijke convergentie van werk in onze democratieën om de gapende economische ongelijkheid binnen landen te dichten – ook via hun landen grootste investeringen in de geschiedenis van de VSop het gebied van infrastructuur, wetenschap en innovatie, onderwijs (de ingrediënten die volgens de Nobelprijswinnaars essentieel zijn voor gedeelde welvaart en geloof in de democratie!).
Trump zou kunnen proberen het allemaal terug te draaien. Laten we hopen van niet.
Zijn overwinning onderstreept dat het bieden van kansen aan mensen en plaatsen waar deze niet ontbreken, urgent werk blijft. Bevolkingsgroepen die door de verandering worden getroffen, zullen populisten en nationalisten blijven steunen die bescherming bieden tegen desoriënterende dynamiek.
We hebben misschien eindelijk gehoord wat de Zweden ons probeerden te vertellen.
Verwant
