Manchester City werd vorig seizoen ook verslagen op Villa Park, maar mocht die nederlaag een verrassing zijn, het meest alarmerende aan deze 2-1 nederlaag tegen Aston Villa is dat het bijna te verwachten was. Villa was sterker, sneller en beter georganiseerd.
Jhon Duran en Morgan Rogers hebben echte kwaliteit met de bal aan hun voeten, maar de twee Aston Villa-scorers belichamen ook de lichamelijkheid die momenteel volkomen afwezig lijkt in het spel van City. Ze lijken niet alleen zwak, maar ook traag.
Dat bleek al in de eerste seconden van de wedstrijd toen John McGinn Josko Gvardiol onteigende, terwijl Duran de prestatie bijna herhaalde met Stefan Ortega in een tweede helft waarin Aston Villa op overtuigende wijze de regerend Premier League-kampioen versloeg.
City leek de hele tijd kwetsbaar voor de tegenaanval, zoals het nieuwe normaal is geworden voor dit team. Maar proberen deze dip in vorm als gevolg van de afwezigheid van Rodri weg te redeneren, is niet langer haalbaar als er zoveel aspecten van hun spel niet functioneren.
Dit Manchester City creëert niet genoeg kansen.
„We hebben een doelpunt gescoord“, scandeerden de City-supporters sarcastisch toen Phil Foden er laat een doelpunt terugtrok. Het is onwaarschijnlijk dat rivaliserende fans al vier keer zo sympathiek zullen zijn over het lot van de regerend kampioen, maar ze hebben wel een punt.
City scoorde slechts tien doelpunten in de laatste negen Premier League-wedstrijden in een periode van twee maanden. Ongelooflijk genoeg hebben alleen Leicester, Everton en Southampton in die tijd minder gescoord. Dit alles van een team dat nog steeds Erling Haaland voorop heeft.
De Noor neemt de verantwoordelijkheid voor het scorende inzinking op zijn eigen schouders. „Ik kijk eerst naar mezelf, ik heb mijn kansen niet gescoord. Ik moet het beter doen, want het is niet goed genoeg.“ Het staat nu op twee doelpunten in acht Premier League-wedstrijden.
„Ik ben het niet met hem eens“, zei Pep Guardiola toen de opmerkingen van Haaland na de wedstrijd aan hem werden voorgelegd. „Zonder hem zouden we nog erger zijn.“ Nadat hij er onlangs op heeft gewezen dat de coveropties voor Haaland Phil Foden en Oscar Bobb zijn, heeft hij zeker gelijk.
En het is niet zo eenvoudig als Haalands einde in de war raakt. Zijn dertien doelpunten dit seizoen zijn afkomstig van een verwacht totaal aantal doelpunten van 13,21. Met andere woorden: hij presteert enigszins ondermaats op basis van de kwaliteit van de kansen die op hem afkomen, maar niet zozeer.
Het grotere verschil met voorgaande seizoenen is dat Haaland niet de kansen krijgt die hij ooit kreeg. Zijn totaal aantal verwachte doelpunten van 0,78 per 90 minuten is hoog, maar niet zo hoog als vorig seizoen (1,03) of het seizoen ervoor (0,92). Dat is een bijzondere zorg.
Het aanvallende spel van City is nu zo afhankelijk van het voeden van Haaland, ook al raakt hij de bal zo zelden dat het soms niet zo lijkt. Er was een tijd dat de vleugelspelers van het team zelf veel doelpunten maakten. Nu moeten ze hem bevoorraden.
Als strategie heeft dat nog twee Premier League-titels opgeleverd, evenals de Champions League waar City naar hunkerde. Maar hieruit volgt wel dat ze iets voorspelbaarder zijn geworden. Er zijn niet zo veel verschillende manieren waarop ze teams nu pijn kunnen doen.
Riyad Mahrez scoorde 15 doelpunten in zijn laatste seizoen voor City, 24 in het jaar daarvoor. Toen de Algerijn naar binnen sneed en zich klaarmaakte om een schot af te vuren, verwachtte het publiek een doelpunt. Toen Jack Grealish hetzelfde deed tegen Aston Villa, raakte hij bijna de hoekvlag.
Grealish, die de ruimte had om tegen zijn voormalige club te werken, maar daar niet van profiteerde, heeft al meer dan een jaar niet gescoord voor City. Savinho wacht nog steeds op zijn eerste City-doelpunt. Raheem Sterling scoorde veel gemakkelijke doelpunten op de achterpaal. Niet meer.
Haaland mag dan slechts twee doelpunten maken in zijn laatste acht Premier League-wedstrijden, geen enkele teamgenoot heeft hem in die tijd overtroffen. Gvardiol is de enige andere speler die vaker het net heeft gevonden. De bijdragen van de verdediger zijn niet louter een welkome aanvulling, maar nu essentieel.
Niet meer genoeg scoren, niet meer genoeg creëren. Hoe is dit gebeurd? De manier om ze te stoppen is te voor de hand liggend geworden. Bij Villa was het duidelijk dat de ploeg van Unai Emery zich relatief op haar gemak voelde met City voor zich en de bal langzaam heen en weer bewoog.
Ze moeten het sneller verplaatsen en ze hebben de off-the-ball-beweging nodig. Ilkay Gundogan was daar ooit een meester in, maar het is moeilijk te verwachten dat een 34-jarige middenvelder die uitbarstingen achter de achterlijn blijft maken. Bernardo Silva ziet er ook moe uit.
Het resultaat is dat, hoewel zowel Guardiola als Emery wezen op de periode in de eerste helft waarin City enig momentum leek op te bouwen, het resultaat is dat ze nog steeds niet genoeg kansen creëerden om iets van deze wedstrijd te verdienen. Opnieuw.
Het verwachte doelpuntentotaal van 1,03 benadrukt dat dit geen afwijking is die wordt veroorzaakt door een slechte afwerking. City scoorde bij Villa precies het aantal doelpunten dat hun creativiteit rechtvaardigde, zoals het geval was toen Manchester United met 2-1 verloor (verwachte doelpunten: 0,95).
Het is de eerste keer dit seizoen dat City zo weinig heeft gecreëerd in opeenvolgende wedstrijden en dit roept bij Guardiola de alarmerende gedachte op dat het misschien wel erger wordt. En hoe kan hij hopen dit team creatiever te maken als ze al te veel tegen krijgen?
„Ik moet de oplossing vinden, de balans om kansen te creëren.“ De angst is dat het verlies van één sleutelspeler en het verstrijken van de tijd hem van een paar anderen berooft, hij een team achterlaat dat niet langer in staat is om te functioneren zoals het zou moeten. Aan beide uiteinden van het veld.