In 2023 bereikte NASA een belangrijke mijlpaal in de race om de manier waarop we communiceren en gegevens delen te transformeren. Maar in tegenstelling tot de andere projecten bleef het grotendeels onopgemerkt.
Vanaf een satelliet in de ruimte vuurde het agentschap een kleine laser terug naar de aarde, die een enorme hoeveelheid data doorzond: 200 gigabits per seconde, de hoogste datasnelheid ooit bereikt door optische communicatietechnologie. Deze transmissiesnelheid maakte de overdracht van 3,6 terabytes aan gegevens naar de aarde in slechts 6 minuten mogelijk. Ter vergelijking: de ultramoderne James Webb-telescoop van $10 miljard, gelanceerd in 2021, kan slechts ongeveer 57 gigabyte aan wetenschappelijke gegevens per dag verzenden.
En de reden dat NASA zo snel zoveel gegevens kon verzenden, was omdat het gebruik maakte van licht (optische communicatie), in plaats van de traditionele radiofrequentie waar tegenwoordig veel op wordt vertrouwd.
Hierdoor is optische communicatie een snel evoluerende sector geworden, met zowel grote namen als nieuwe spelers – een van de meest interessante daarvan is het Franse bedrijf Cailabs.
200 gigabit Gegevensoverdrachtsnelheid per seconde bereikt door de optische communicatietechnologie van Cailabs
Het begon echter niet met de ontwikkeling van optische technologie: het heeft meerdere heruitvindingen ondergaan, en de CEO en medeoprichter, Jean-François Morizur, herinnert zich hoe het bedrijf begon en hoe het eindigde waar het nu is.
“In 2013 waren we toegewijd aan telecommunicatie”, zegt hij. “Met het Japanse telecommunicatiebedrijf KDDI hebben we zelfs het wereldrecord voor glasvezelcapaciteit behaald. We deden het dus eigenlijk goed op het gebied van glasvezel; waardoor de hoeveelheid gegevens die u in één enkele optische vezel kunt proppen, toeneemt. Dit was een langetermijnmarkt.”
Cailabs stapte vervolgens over van het werken met operators naar het maken van producten die speciaal voor lokale netwerken waren bedoeld. Deze strategie bleek succesvol en Cailabs verkocht duizenden exemplaren – die nog steeds in de productlijn staan. Pas na een gesprek met een klant keek Cailabs de ruimte in.
“In 2019 vertelde een van onze klanten, NEC – een Japans bedrijf dat zich bezighoudt met telecom en ruimtevaart – ons: ‘Wat je gebruikt voor telecom, moet je gebruiken voor de lucht- en ruimtevaart’”, legt Morizur uit. “Het betrof op dat moment een heel nicheprobleem, namelijk de turbulentie van lasers wanneer ze door de atmosfeer gaan.”
Morizur beschrijft hoe Cailabs ermee instemde de mogelijkheden te onderzoeken, maar zegt: “In het begin was het gewoon een bedrijf dat reageerde op een zeer aangepast verzoek van een van onze klanten.” Toen het product echter goed werkte, begon het bedrijf de markt te verkennen om te zien of er “vlees op het bot” zat.
Beleggers waren verre van overtuigd. Binnenkort zegt Morizur dat hij het zich altijd zal herinneren: tijdens een fondsenwervingsronde in 2019 werd de lucht- en ruimtevaartkant van het bedrijf op nul gewaardeerd. Slechts twee jaar later, tijdens een tweede fondsenwervingsronde, legden investeerders bijna de volledige waarde van de groep op de lucht- en ruimtevaartkant.
Een van de redenen voor deze snelle verschuiving was een belangrijk contract van het Franse Ministerie van Defensie, verdeeld tussen Cailabs en een ander in Rennes gevestigd bedrijf. De twee bedrijven bereikten een wereldprimeur op het gebied van snelle optische satellietcommunicatie tussen een nanosatelliet in een lage baan om de aarde en een commercieel optisch grondstation.
Hun werk maakte deel uit van Frankrijks bredere verkenning van optische communicatie voor militaire doeleinden. Strijdkrachten over de hele wereld hadden zich geconcentreerd op de mogelijkheid om lasers te gebruiken om te communiceren in plaats van – of naast – traditionele radiofrequenties. Optische communicatie maakt niet alleen een snellere overdracht van meer gegevens mogelijk, maar in tegenstelling tot grote radiogolven zijn laserstralen smal en moeilijker te detecteren, onderscheppen en verstoren.
In het begin was Cailabs alleen betrokken geweest bij het verwijderen van turbulentie van lasers wanneer deze de atmosfeer binnendringen. Het bedrijf besloot echter hogerop te gaan in de waardeketen en hele grondstations te bouwen – waar lasers van satellieten worden ontvangen. In 2022 ontving Cailabs de eerste bestellingen voor grondstations, en inmiddels heeft het bedrijf er zeven gebouwd.
De verwachting is dat het een veelgebruikte technologie zal worden. Iain Hughes, hoofd van het National Space Innovation Program bij de UK Space Agency (UKSA) zegt: “Aan het begin van het volgende decennium zullen we waarschijnlijk een grote verschuiving zien naar optische communicatie in een baan om de aarde, als standaard, en in toenemende mate vanuit de ruimte. aan de grond, met systemen die enorme hoeveelheden gegevens verzenden naar waar deze nodig zijn, waar ook ter wereld. Dit belooft een veel snellere informatieoverdracht, waardoor realtime monitoring, betere gezondheidszorg en zelfs internetgamen voor miljoenen extra mensen mogelijk wordt.”
De UKSA helpt Groot-Brittannië deze verschuiving te bewerkstelligen door financieringsregelingen zoals de ontwikkeling van een commercieel laser-optisch communicatiesysteem voor kleine satellieten door Northumbria University te financieren.
Maar ondanks de succesvolle overstap van Cailabs naar optische communicatie verliep het niet allemaal van een leien dakje.
Naast het feit dat het bedrijf er in 2019 niet in slaagde de interesse van investeerders te wekken, nam de financiële druk van Cailabs toe toen het voor het eerst de lucht- en ruimtevaartsector betrad, zegt Morizur.
“Je moet extreem snel op zoek gaan naar marktvalidatie en je investeert op basis van de marktvalidatie die je al hebt”, zegt hij. “In die situatie kun je jezelf niet echt vertrouwen, omdat je ergens gepassioneerd over kunt zijn, maar dan verblind kunt worden door iets dat je nog niet op de markt hebt gezien.”
Cailabs is niet de enige speler in de stad. Industriereuzen zoals Airbus en Safran maken vooruitgang op het gebied van optische communicatie, en ze beschikken over aanzienlijk meer middelen en overheidstoegang dan welke start-up dan ook.
Morizur verwelkomt hun concurrentie, maar stelt dat de gedisciplineerde, risicomijdende aard van deze rivaliserende bedrijven Cailabs in staat heeft gesteld vooruit te komen. Of Cailabs daar blijft, kan evenzeer afhangen van de heruitvinding van de strategieën van zijn concurrenten als van die van hemzelf.
