In een informatieve beoordeling van de staat van de Amerikaanse en mondiale veiligheid, betoogt James D. Zirin in de Washington Maandelijks deze week dat zelfs te midden van toenemende dreigingen zoals een nieuw leven ingeblazen as tussen China en Rusland tegen het Westen, “Amerika’s tegenstanders zwakker zijn naarmate het Biden-tijdperk eindigt.” Ik denk dat hij gelijk heeft. Maar zijn analyse wijst ook op een ondergewaardeerde waarheid: we zijn en zijn al enkele jaren in een niet-verklaarde proxy-oorlog met Rusland en Iran. En onder Joe Biden winnen de Verenigde Staten die oorlog handig.
Alleen al het idee dat de Verenigde Staten betrokken zijn, of zouden moeten zijn, in proxy-oorlogen is voor veel Amerikanen om begrijpelijke redenen onsmakelijk. Het klinkt zowel uitbuitend als laf en riekt naar het soort amoreel, strategisch dubieus staatsmanschap waarmee we ons tijdens de Koude Oorlog bezighielden (is het steunen van de Contra’s in Nicaragua werkelijk onze belangen gediend?).
Maar Amerikanen zijn zelfs nog minder geneigd – om uitstekende redenen – om de levens van Amerikaanse troepen op het spel te zetten om de bloedige en destabiliserende acties van Rusland en Iran een halt toe te roepen, terwijl die acties geen onmiddellijke en directe bedreiging vormen voor het Amerikaanse grondgebied. Afgezien van het sturen van onze strijdkrachten of het helemaal niet tegengaan van deze bewegingen, zijn proxy-oorlogen de enige echte optie die we hebben. We doen er dus mee, ook al geven we dat niet helemaal toe.
Natuurlijk begrijpen we volledig dat Iran al lang een proxy-oorlogsstrategie hanteert. De steun aan Syrië, Hezbollah, Hamas en de Houthi’s heeft zelfs een naam: ‘de As van het Verzet’. Op dezelfde manier weet iedereen dat Rusland bondgenoten heeft gesteund in het Midden-Oosten (Syrië en tot op zekere hoogte Hezbollah) en het ‘nabije buitenland’ (inclusief Wit-Rusland, de Krim en de Donbas).
De Amerikaanse proxy’s zijn Oekraïne en Israël. We noemen ze niet zo om de hierboven genoemde redenen; omdat zij echte bondgenoten zijn met wie wij democratische waarden en geostrategische belangen delen; en omdat, in het geval van Israël, de intens emotionele politiek van het Israëlisch-Palestijnse conflict de publieke erkenning bemoeilijkte. Maar functioneel gezien zijn Oekraïne en Israël ook onze bondgenoten in de zin dat zij de directe strijd voeren tegen de Amerikaanse tegenstanders Rusland en Iran. Deze laatsten zien hen zeker als onze proxy’s, net als een groot deel van de wereld.
Biden heeft onze twee volmachten enorme (zo niet geheel volledige en ongekwalificeerde) militaire en diplomatieke steun gegeven. Op zijn beurt heeft elke proxy enorme verliezen toegebracht aan onze tegenstanders.
De Iraanse “as van verzet” ligt aan flarden dankzij de verpletterende militaire slagen van Israël aan Hamas en Hezbollah. Iran zelf is nu kwetsbaar nadat zijn wijdverbreide raketaanvallen op Israël er niet in zijn geslaagd (met hulp van de VS en de bondgenoten) de beoogde doelen te bereiken, terwijl Israëls chirurgische aanvallen op Iraanse militaire middelen wel slaagden.
Ondertussen heeft de zware oorlog van Rusland in Oekraïne bijna 90 procent van de troepen in actieve dienst en tweederde van de tanks die het vóór de oorlog had, weggevaagd. Hoewel Rusland de afgelopen maanden het initiatief heeft gegrepen en een deel van het Oekraïense grondgebied heeft ingenomen (tegen een verschrikkelijke prijs in Russische levens), bezit Oekraïne nog steeds een ongeveer even grote hoeveelheid Russisch land in Koersk. Er worden nog steeds doelen op de Krim en diep in Russisch grondgebied getroffen, waaronder de moord deze week op een Russische generaal.
Omdat het in Oekraïne vastzit en bloedt, heeft Rusland grotendeels toegekeken toen zijn laatste proxy uit het Midden-Oosten, Assad in Syrië, werd omvergeworpen door rebellen onder leiding van de islamitische groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS). De toekomst van de Russische lucht- en marinebases in Syrië – en daarmee zijn vermogen om macht te projecteren in het hele Midden-Oosten en het oostelijke Middellandse Zeegebied – staat nu ter discussie.
Biden heeft veel kritiek gekregen omdat het Oekraïne niet van voldoende geavanceerde wapens heeft voorzien om zichzelf volledig te verdedigen, laat staan het tij van de strijd te keren. Maar volgens de koude logica van proxy-oorlogvoering is het een overwinning om Oekraïne net genoeg vuurkracht te geven om Rusland te laten bloeden zonder een directe confrontatie met het Westen te riskeren.
Er is ook een debat in Washington over hoeveel krediet Biden verdient voor de enorme verliezen van onze tegenstanders. Oekraïne gaf het Pentagon immers geen waarschuwing vóór zijn Koersk-offensief en Israël negeerde de verzoeken van Washington om terughoudendheid toen het dit najaar Hezbollah trof. Maar het is de aard van proxy-oorlogen dat proxy’s niet altijd gehoor geven aan de wensen van hun sponsors. Hamas lijkt Israël op 7 oktober 2023 te hebben aangevallen, zonder toestemming van Iran. Vóór het HTS-offensief wees Assad het Russische advies af om over vrede met Turkije te onderhandelen.
Het verschil is dat het freelancen van onze proxy’s in ons voordeel heeft uitgepakt, terwijl het tegenovergestelde geldt voor de Russische en Iraanse proxy’s. Waarom de gebeurtenissen zo zijn gegaan, moeten toekomstige nationale veiligheidshistorici beslissen. Maar het antwoord is waarschijnlijk een combinatie van geluk, betere volmachten, steun van de NAVO en bekwaam staatsmanschap van de regering-Biden.
Het komt erop neer dat Biden Donald Trump de winnende hand nalaat in de proxy-oorlogen tegen Rusland en Iran. Als Trump het verkeerd weergeeft, ligt dat aan hem.
Verwant
