Er is niets nieuws aan het geldprobleem in de politiek. We worden al tientallen jaren gewaarschuwd dat Amerika een oligarchie is of wordt. Maar in de begindagen van de tweede ambtstermijn van president Trump voelde er iets anders, en ik denk dat het dit is: aandacht, en niet contant geld, is de vorm van macht die hem het meest interesseert.
Veel van zijn miljardairs die hem steunden, haalden het bij zijn inauguratie niet. De catbird-stoelen werden in plaats daarvan bezet door de titanen van de aandacht. Het waren de leiders van Facebook en Instagram en X en TikTok en Amazon en Google die Trump zo graag voor zich wilde zien verschijnen.
Washington is gevuld met lobbykantoren en fondsenwervers omdat machtige belangen geloven dat er iets wordt gewonnen als er dollars worden uitgegeven. Ze hebben gelijk. We zijn een grotesk niveau van dagelijkse corruptie in de Amerikaanse politiek gaan verwachten en accepteren – aangewakkerd door een reeks uitspraken van het Hooggerechtshof die geld de bescherming van meningsuiting geven en door Republikeinen in het Congres die zelfs bescheiden hervormingen van de campagnefinanciering hebben bestreden. Maar we hebben op zijn minst enkele regels om de macht van het geld in de politiek te beperken en de bewegingen ervan te volgen.
Hetzelfde kan niet gezegd worden van aandacht. Als Trump TikTok redt en in ruil daarvoor pro-Trump-inhoud vóór de verkiezingen van 2026 stimuleert om deze viraal te helpen gaan, zou dat dan illegaal zijn? Misschien. Maar zouden we überhaupt weten dat het gebeurd was? Als Elon Musk de knoppen op X draait om het gesprek vóór de verkiezingen van 2028 in de richting van de Republikeinse Partij te laten kantelen, wie zal hem dan tegenhouden?
Aandacht, en niet geld, is nu de brandstof van de Amerikaanse politiek. In 2022 leek het duidelijk dat Musk te veel had betaald toen hij Twitter voor 44 miljard dollar kocht. En als het als een zakelijke transactie wordt beoordeeld, heeft hij waarschijnlijk te veel betaald. De inkomsten van X rechtvaardigen verre van de aankoopprijs. Maar dat wisten we toen niet, en we weten nu ook niet hoe we de aandacht die hij trok op waarde moesten schatten. In termen van aandacht heeft Musks aankoop van Twitter hem tot de machtigste persoon ter wereld gemaakt, behalve misschien Trump. Wat is dat waard?
Oligarchie is niet louter corruptie. Het beschrijft wat er gebeurt als rijkdom verweven raakt met heerschappij. Musk is niet alleen op zoek naar contracten of gunsten; hij is op zoek naar invloed en centraliteit. Hij biedt Trump niet alleen geld, maar ook aandacht. En Trump is, althans tot nu toe, blij met die handel. Presidenten uit het verleden hebben hun rijke achterban gehad, en die achterban hebben toegang en zelfs buit verworven, maar we hadden in de moderne tijd geen duidelijke ruil voor macht gezien. En door die handel zo publiekelijk te maken, hebben Musk en Trump een pad geopend dat andere aandachtoligarchen misschien wel willen bewandelen.
In de wereld van Trump is alles te koop. De meeste presidenten en partijen onderhandelen binnen een afgebakend gebied: ze zijn enigszins gebonden aan bestaande belangen, ideologieën en beloften. Een deel van wat de leidinggevenden in Silicon Valley van de Democraten scheidde, is dat de Federal Trade Commission van Lina Khan hen meedogenloos achtervolgde, waardoor veel technologie-CEO’s die lange tijd liberale doelen hadden gesteund, zich verraden voelden. Geld is in Washington een hand aan het stuur, maar zelden de enige hand aan het stuur.
Trumps zone waar hij deals kan sluiten is breder. Het was Trump die oorspronkelijk voorstelde om TikTok te verbieden – als onderdeel van zijn bredere campagne tegen de Chinese invloed en macht, een van de weinige beleidsterreinen waar hij veel om leek te geven. Vervolgens ontmoette hij Jeff Yass, een miljardair-investeerder wiens bedrijf een groot belang heeft in TikTok, en de positie van Trump veranderde. Nu probeert hij de redder van TikTok te zijn.
Trump legde zijn verschuiving uit als ingegeven door zijn haat tegen Facebook. “Ze zijn een echte vijand van het volk!” hij schreef op Truth Social. Hij gaf Mark Zuckerberg’s uitgaven aan verkiezingsintegriteit deels de schuld van zijn verlies in 2020, en zijn reactie was deels het helpen van Meta’s belangrijkste concurrent. Elders zei hij over Zuckerberg: “We houden hem nauwlettend in de gaten, en als hij deze keer iets illegaals doet, zal hij de rest van zijn leven in de gevangenis doorbrengen.”
Nu, nadat hij vrede had gesloten met Trump in Mar-a-Lago en Meta’s beleid in een Trumpiaanse richting had gestuurd, om nog maar te zwijgen van het feit dat Meta aan zijn inauguratiefonds had gedoneerd, zat Zuckerberg bij de inauguratie op slechts een steenworp afstand van Trump. Trump is een betere investering dan de gemiddelde president: zowel de zegeningen van zijn gunst als de gevolgen van zijn vijandschap zijn extremer.
Ik wil mijn zaak niet overdrijven. De motivaties, interesses en filosofieën van de aandachtstitanen die vóór Trump werden opgesteld, lopen uiteen. Door ze te groeperen, worden duidelijke verschillen weggevaagd. Sundar Pichai is geen Musk. Jeff Bezos is niet Shou Chew. De verklaring die Trump wilde afleggen door hen zo prominent op hun plaats te zetten bij zijn inauguratie weerspiegelt wellicht niet de rol die zij willen spelen. Het is mogelijk dat Musk en Trump over een jaar of twee uit elkaar zijn gevallen en dat het voor de rest business as usual zal zijn geweest: een mix van samenwerking en irritatie, van smeekbede en afwijzing. De allianties van Trump zijn historisch gezien van korte duur geweest, vooral wanneer zijn bondgenoten echte macht uitoefenen.
Moge het zo zijn. Ik zal blij zijn als ik op deze column kan terugkijken en hem, met enige schaamte, kan lezen als een artefact van misplaatst alarm. Maar ik ben niet bereid om te zien hoe Trump Amerika’s machtigste aandachtstrekkers enkele van de beste zetels bij zijn inauguratie geeft en doet alsof hij niets van hen wil, of dat ze niets genoeg van hem zouden willen om een deal te sluiten.
En het probleem zal ook na Trump blijven bestaan. Rechts heeft jarenlang geloofd dat de sociale-mediaplatforms bevooroordeeld tegen hen waren, en links staat op het punt jarenlang hetzelfde te geloven. Hoe absurd geconcentreerd de rijkdom ook is in Amerika, de aandacht is dat zelfs nog meer. Hoe krachtig geld ook is in de politiek, aandacht is dat zelfs nog meer. We zijn er grotendeels niet in geslaagd de rol van geld in de politiek te reguleren. Wat aandacht betreft: het probleem is nog erger – en we zijn nog niet eens begonnen met het proberen van oplossingen.
