Achteraf gezien was 2016 het begin van het begin. En 2024 is het einde van dat begin en het begin van iets veel, veel ergers.
Het begon als een scheur in de informatieruimte, een opkomend besef dat de wereld zoals wij die kenden – stabiel, gefixeerd door feiten, gehinderd door bewijsmateriaal – nu een scheur in het weefsel van de werkelijkheid was. En de turbulentie die Trump op het punt staat te ontketenen – naast pijn, wreedheid en ontberingen – is mogelijk omdat dat is waar we al leven: in een informatiechaos.
Het is precies acht jaar geleden dat we ons realiseerden dat er onzichtbare onderstromen onder de oppervlakte van onze wereld vloeiden. Of misschien moet ik hier voor mezelf praten. Het was wanneer I gerealiseerd. Een week voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 zag ik een vreemde constellatie van gebeurtenissen en googlede op ‘tech disruptie’ + ‘democratie’, vond geen enkele hit en gooide een stuk voor mijn redacteur.
Het werd gepubliceerd op 6 november 2016. Daarin citeerde ik de ‘technologie-modderstroomhypothese’, een concept bedacht door Clayton Christensen, een professor aan de Harvard Business School, die de term ‘disruptie’ bedacht – een proces dat eindeloos gefetisjiseerd is in tech-kringen, waarin een sjofele nieuwkomer als Microsoft een kolos als IBM omver te werpen.
Wie er ook wint, zo schreef ik, deze verkiezing vertegenwoordigde ‘de Grote Ontwrichting’. Met Trump, de grote ontwrichter.” En voor de goede orde gooide ik er enkele vragen in: “Zal de democratie overleven? Zal de NAVO? Zijn vrije en eerlijke verkiezingen mogelijk in een post-waarheidswereld?”
Dat artikel was het begin van mijn eigen Alice in Wonderland-tuimeling in het konijnenhol. en ik herlees het met de diepe wetenschap dat deze volgende presidentiële ambtstermijn deze antwoorden alsnog kan bieden. Als het lijkt alsof ik kraai, Ik wens. Dit is geen afscheidswoord: 'Ik zei het je toch': het is een achtjarig jubileumherinnering voor ons om wakker te worden. En een waarschuwing: de eerste fase van dit proces is nu voltooid. En we moeten begrijpen wat dat betekent.
We hebben die acht jaar besteed aan het leren van een nieuw lexicon: “misinformatie”, “desinformatie”, “microtargeting”. We hebben geleerd over informatieoorlogvoering. Als journalisten hebben wij, net als FBI-onderzoekers, bewijsmateriaal gebruikt om te laten zien hoe sociale media een kwetsbaar ‘dreigingsoppervlak’ vormden dat slechte actoren zoals Cambridge Analytica en het Kremlin zou kunnen uitbuiten. Er zijn doctoraten geschreven over de bewapening van sociale media. Maar niets van dit alles helpt ons nu.
Er is al een subcommissie van de rechterlijke macht voor de “bewapening van de federale overheid” in het Congres om het “industriële censuurcomplex” te onderzoeken – het idee dat grote technologie Republikeinse stemmen “censureert”. De afgelopen 18 maanden heeft het academici gedagvaard. Vorige week, Elon Musk tweette dat de volgende fase “vervolgingen” zou zijn. Een vriend van mij, een Ivy League-professor op de lijst, sms't om te zeggen dat er binnenkort een dag zal komen waarop ik zal moeten beslissen of ik blijf of ga.
Trumps lijst met vijanden is niet theoretisch. Het bestaat al. Mijn vriend is er mee bezig. In 2022 kondigde Trump een uitvoerend bevel aan dat “het ministerie van Justitie op de eerste dag de opdracht gaf om onderzoek te doen naar alle partijen die betrokken zijn bij het nieuwe online censuurregime … en om alle geïdentificeerde misdaden agressief te vervolgen”. En mijn vrienden in andere landen weten precies waar dit toe leidt.
Er komt nog een bericht binnen van Maria Ressa, de Nobelprijswinnende Filipijnse journaliste. In de Filippijnen is de regering gemodelleerd naar die van de VS en ze schrijft over wat er gebeurde toen president Duterte alle drie de takken ervan controleerde. “Het duurde zes maanden nadat hij aan de macht kwam voordat onze instellingen uiteenvielen.” En toen werd ze gearresteerd.
Wat we deden tijdens de eerste golf van ontwrichting, 2016-2024, zal nu niet werken. Kun je sociale media ‘bewapenen’ als sociale media is het wapen? Denk aan de filosoof Marshall McLuhan – “het medium is de boodschap”? Nou, het medium is nu Musk. De rijkste man ter wereld kocht een mondiaal communicatieplatform en is nu het schaduwstaatshoofd van wat ooit de grootste supermacht ter wereld was. Dat is de boodschap. Heb jij hem al?
Is de technologische modderstroomhypothese nu zinvol? Van hoe een kleine innovatie uiteindelijk een bestaand merk kan ontwrichten? Dat merk is de waarheid. Het is bewijs. Het is journalistiek. Het is wetenschap. Het is de Verlichting. Een nicheconcept dat je achter een betaalmuur aantreft bij de New York Times.
Heb je een abonnement? Geniet van uw schone, hygiënische, op feiten gecontroleerde nieuws. Ga dan met mij mee naar de informatieriolen, waar we door de rotzooi zullen waden die alle anderen consumeren. Trump is cholera. Zijn haat, zijn leugens – het is een infectie die nu in het drinkwater zit. Ons informatiesysteem is de stinkende straten van Londen vóór het Victoriaanse wonder van de sanitaire voorzieningen. We hebben dat opgelost door middel van engineering. Maar we hebben dit niet opgelost. We hadden acht jaar de tijd om Silicon Valley ter verantwoording te roepen. En wij hebben gefaald. Volledig.
Omdat dit nu geen politiek is, in welke zin wij het ook begrijpen. De jonge mannen die voor Trump uitkwamen, stemden net zo goed voor proteïnepoeder en deadlifting als voor een 78-jarige veroordeelde misdadiger. Ze stemden voor bitcoin en gewogen squats. Voor YouTube-shorts en Twitch-streams. Voor podcast bros en crypto bros en tech bros en de bro der bros: Elon Musk.
Sociale media is reguliere media nu. Het is waar het grootste deel van de wereld zijn nieuws haalt. Maar wie geeft er überhaupt om nieuws? Het is waar de wereld haar memes en grappen vandaan haalt en haar eindeloos muterende trends consumeert. Vergeet de ‘internetcultuur’. Het internet is cultuur. En dit is waar deze verkiezingen werden uitgevochten en gewonnen … lang voordat één persoon zijn stem uitbracht.
Steve Bannon had gelijk. De politiek bevindt zich stroomafwaarts van de cultuur. Chris Wylie, de klokkenluider van Cambridge Analyticaciteerde zijn oude baas tijdens mijn eerste telefoongesprek met hem. Verkiezingen vinden plaats stroomafwaarts van blanke mannen die praten op platforms die blanke mannen hebben gebouwd, ondersteund door onzichtbare algoritmen die onze broligarch-opperheren controleren. Dit is nu cultuur.
De WaarnemerDe berichtgeving van Facebook en Cambridge Analytica behoort tot de oude wereldorde. Een order die eindigde op 6 november 2024. Dat was de eerste golf van algoritmische ontwrichting die ons de eerste termijn van Brexit en Trump opleverde, toen onze op regels gebaseerde normen kraakten maar nog steeds van toepassing waren.
De uitdaging is nu om te begrijpen dat deze wereld voorbij is. Mark Zuckerberg heeft zijn pak uit de kast gehaald, zijn Caesar-kapsel laten groeien en een gouden ketting in rapper-stijl gekocht. Hij zegt dat een van zijn grootste spijt is teveel excuses aanbieden. Omdat hij – net als anderen in Silicon Valley – de runen heeft gelezen. PayPal-medeoprichter Peter Thieldie rondsloop in de schaduw, zorgde ervoor dat zijn man, JD Vance, het presidentiële ticket kreeg. Musk waagde een weddenschap in Silicon Valley-stijl door all-in te gaan op Trump. Jeff Bezos, te laat op het feest, sprong met nog maar een paar dagen te gaan op de kar en zorgde voor de zijne Washington Post steunde geen enkele kandidaat.
Deze broeders weten het. Ze zijn niet meer bang voor journalisten. Journalisten zullen nu leren bang voor hen te zijn. Omdat dit nu oligarchie is. Dit is de samensmelting van staats- en commerciële macht in een heersende elite. Het is geen toeval dat Musk de gespreksonderwerpen van het Kremlin doorspuugt en met Poetin aan de telefoon praat. De chaos van Rusland in de jaren negentig is het sjabloon; Er zullen miljarden worden verdiend, er zullen mensen sterven en er zullen misdaden worden gepleegd.
Onze uitdaging is om te beseffen dat de eerste cyclus van disruptie voltooid is. We zijn door het kijkglas. We waden allemaal door de informatieriolen. Trump is een bacil, maar het probleem zijn de leidingen. Wij kunnen en moeten dit oplossen.
Heeft u een mening over de kwesties die in dit artikel aan de orde komen? Als u een brief van maximaal 250 woorden wilt indienen die in aanmerking komt voor publicatie, kunt u deze naar ons e-mailen op waarnemer.letters@observer.co.uk
