De introspectieve clubhits van Jamie xx

Het lijkt alsof ik altijd naar Jamie xx luister vlak voor er slecht nieuws is. In Kleurzijn debuutalbum, kwam uit in 2015, en een jaar later draaide ik het nog steeds toen Donald Trump zijn eerste termijn in het Witte Huis won. Nog acht jaar en nog eens presidentsverkiezingen, en ik bevind me op dezelfde plek – alleen deze keer luister ik naar zijn tweede album, In golven. Amerika is opnieuw verdeeld langs de vertrouwde lijnen van ras, klasse en geslacht, en ik luister hier naar levendige elektronische muziek.

Er zijn echter enkele veranderingen in wat ik hoor. Waar In kleur was zelfbewuster, In golven voelt moeiteloos moeiteloos; het is het geluid van sprezzatura. Het is bedoeld voor de club of de afterparty of – zoals de Australiërs het noemen – de kick-on (het feest dat de volgende dag begint, na de afters). Maar bovenal is het een toegankelijk toegangspunt voor mensen die geïnteresseerd zijn in het soort plezier dat je alleen kunt vinden op een dansvloer in een club, omringd door vreemden en gehuld in bas.

Met In golvenJamie xx – wiens echte naam James Smith is – heeft geperfectioneerd wat hij heeft onderzocht In kleur: een album vol introspectieve nummers die kunnen fungeren als clubhits. Veel van de beste nummers kun je overal spelen, waar je maar wat meer plezier wilt hebben en wat bedachtzamer wilt zijn. Het is gemakkelijk om te denken dat deze twee dingen met elkaar in strijd zijn, maar ik denk dat dat verkeerd is – en In golven maakt de argumentatie goed. Je kunt de club dus overal naartoe brengen. Maar wat Jamie xx hier eigenlijk doet, is iets subtieler: hij beweert dat de club een heilige ruimte is, een plek die de moeite waard is om je leven aan te wijden.

De stijl van moeiteloosheid van Jamie xx kan moeilijk zijn om uit te voeren. Je moet je geluid eerst zorgvuldig vormgeven en aanscherpen en dan natuurlijk je tracks coveren. Zoals elke vakman je zal vertellen, is schijnbare eenvoud een van de moeilijkste dingen om te bereiken. En toch vind je het overal In golven.

‚Breather‘, een nummer op de achterkant van het album, is een perfect voorbeeld. De eerste helft van het nummer voelt gedempt en bladgoud aan, bijna als een aangetaste antieke; de tweede helft is een vier-op-de-vloer-kick gecombineerd met hoopvolle akkoorden, zoals je zou kunnen horen op een meer conventioneel elektronisch album. Het heeft een gemak dat gepaard gaat met vertrouwen.

Ook ‘All You Children’, dat volgt, combineert op effectieve wijze de tegenstrijdigheden ervan. Het hakt en samplet het ‚Dansgedicht‘ van de dichter Nikki Giovanni in iets dat je uit de luidsprekers zou horen stromen in een onbekende club in een onbekende stad. Het klinkt als een smetteloze bootleg, iets geporteerd uit een andere wereld. Ik had niet gedacht dat je Giovanni op een nummer kon zetten dat gecoproduceerd werd door Jamie xx en de Avalanches en het het gevoel zou geven dat het deel uitmaakte van een begrijpelijk geheel, en toch is hier het bewijs dat dat wel kan.

“All You Children” is ook een voorbeeld van het andere genie van In golven: Het album voelt compleet aan, een samenhangend artistiek statement. Natuurlijk, het heeft singles, maar het werkt ook als een verenigd geheel. Het is die ongewone muzikale compositie die een gestalt heeft; het is veel meer dan de elementen waaruit het bestaat.

Dit gevoel van heelheid strekt zich uit tot veel van de artiesten op het album: Robyn, Panda Bear, Honey Dijon en Jamie’s bandleden uit de xx, Romy en Oliver Sim, maken allemaal gastoptredens. Jamie xx komt misschien uit Engeland, maar zijn vrienden lijken van over de hele wereld te komen. Terwijl je hun onderscheidende invloeden op hun respectievelijke nummers kunt horen, worden de gasten opgenomen in het grotere project, het geluid dat alleen van Jamie xx is. In ‘Life’ horen we Robyn zingen over het doorbrengen van de nacht met een speciaal iemand. De eerste keer dat ik haar op de track hoorde, moest ik het terugdraaien om te bevestigen dat de stem die ik hoorde inderdaad van haar was – omdat het gewoon zo goed en zo naadloos werkt.

Als er kritiek is, kan men daar iets over zeggen In golvenhet is dat het soms te glad en te naadloos kan aanvoelen. Dat is niet noodzakelijk een slechte zaak; het is gemakkelijk om naar en door te luisteren. Maar soms verlangde ik naar meer wrijving: iets dat meer deed dan alleen maar over mij heen spoelen met zijn schoonheid.

Toch vind je het als luisteraar soms niet zo erg; niet alles hoeft moeilijk te zijn. Ik heb gespeeld In golven op luchthavens, in bars, in de auto naar huis van de club, terwijl ik een vriend troostte na zijn breuk, en bij de eerder genoemde kick-on – de plaatsen, met andere woorden, waar mijn leven zich afspeelde. En het was een geweldige metgezel, een kleine sonische ontsnapping.