Elon Musk zal naar verwachting kantoorruimte in het Witte Huis-complex gebruiken terwijl hij het zogenaamde Department of Government Efficiency lanceert, dat tot doel heeft de overheidsuitgaven in de regering-Trump te verlagen, aldus twee mensen die over de plannen zijn ingelicht.
De verwachte ruimte voor het gebruik van de heer Musk bevindt zich in het Eisenhower Executive Office Building, dat grenst aan het Witte Huis. De locatie zou de heer Musk, die bedrijven bezit met miljarden dollars aan contracten met de federale overheid, in staat stellen aanzienlijke toegang te blijven houden tot de nieuwgekozen president Donald J. Trump wanneer hij deze maand aantreedt.
De heer Musk heeft gesprekken gehad met transitiefunctionarissen over zijn toegangsniveau tot de Westvleugel, maar dat bleef onduidelijk, aldus twee mensen die over de kwestie waren geïnformeerd. Medewerkers en anderen die vrij kunnen komen en gaan in de Westvleugel hebben doorgaans een speciale pas nodig.
De heer Musk heeft honderden miljoenen gedoneerd om de heer Trump te helpen de verkiezingen van 2024 te winnen en staat sindsdien regelmatig aan zijn zijde, vaak gebruik van een van de beschikbare huisjes te huur op het terrein van de heer Trump in Mar-a-Lago. Tijdens de transitie heeft hij officiële vergaderingen bijgewoond en minstens één buitenlands telefoongesprek gevoerd, en de keuzes van het personeel en het kabinet besproken.
Het was niet duidelijk of Vivek Ramaswamy, de partner van Musk bij het leiden van het project, ook kantoorruimte zou krijgen in het Eisenhower-gebouw.
Het Musk-Ramaswamy-project wordt het Department of Government Efficiency of DOGE genoemd, maar het is geen ‘departement’ in de zin van het ministerie van Justitie – een officieel, door het Congres geautoriseerd onderdeel van de regering. De status van de heer Musk en het project hebben talloze vragen doen rijzen over de regels voor buitenstaanders die helpen bij het uitoefenen van regeringsmacht.
DOGE-medewerkers werken momenteel vanuit de kantoren van het SpaceX-bedrijf van de heer Musk in Washington, DC.
Ambtenaren met de Trump-transitie en verbonden aan DOGE reageerden niet op verzoeken om commentaar.
Het werk rond DOGE is tot nu toe gehuld in geheimhouding, waarbij de transitie weinig tot niets onthult over hoe het zal functioneren, of hoe het zal worden begroot.
Het valt nog te bezien hoe groot het team van de heer Musk zal zijn, en wat zijn eigen status zal zijn. Sommige transitieambtenaren hebben gesuggereerd dat hij een ‘speciale overheidsfunctionaris’ zou kunnen worden, een status die betaald of onbetaald kan zijn en die flexibelere regels kent voor persoonlijke financiële openbaarmakingen dan wat van gewone werknemers wordt verlangd.
Als hij dat zou doen, zou de heer Musk, de rijkste man ter wereld, vrijwel zeker afzien van een salaris. Maar er kunnen juridische implicaties zijn voor de manier waarop de regering-Trump uiteindelijk de rol van de heer Musk definieert en hoe DOGE past in de bureaucratie van de uitvoerende macht.
Eén kwestie betreft ethische regelsinclusief financiële openbaarmakingen en verboden op bepaalde belangenconflicten, zoals beperkingen op de mogelijkheid van voormalige speciale overheidsfunctionarissen om te lobbyen voor bepaalde particuliere belangen nadat ze tijdens hun tijdelijke dienst aan relevante onderwerpen hebben gewerkt.
In het bijzonder zijn alle overheidswerknemers, inclusief speciale tijdelijke werknemers, onderworpen aan de wet een strafrechtelijk belangenconflictrecht die hen belet deel te nemen aan officiële zaken waarin zij of hun families of organisaties een financieel belang hebben. Omdat sommige bedrijven van de heer Musk contracten hebben met de federale overheid, lijkt dat statuut DOGE ervan te weerhouden aan verwante kwesties te werken als hij een dergelijke status aanneemt.
Als de heer Musk of zijn staf speciale overheidsfunctionarissen zouden worden, zouden ze formulieren voor financiële openbaarmaking moeten indienen. Als ze echter besluiten aanzienlijke overheidssalarissen te laten liggen, zou de regering-Trump die gegevens voor het publiek geheim kunnen houden.
Er zouden ook gevolgen zijn voor de transparantiewetten van de overheid.
Eén van die wetten is de Federal Advisory Committee Act, die besturen, panels, raden en andere soorten commissies reguleert die samenwerken met mensen van buiten de overheid om advies te geven aan de uitvoerende macht.
Als de heer Musk niet streeft naar een speciale status van overheidswerknemer voor zichzelf en al zijn personeelsleden en alle anderen die input leveren, lijkt de wet van toepassing te zijn op het werk van DOGE. De wet bepaalt onder meer dat alle bijeenkomsten van dergelijke commissies in het openbaar moeten plaatsvinden, en dat alle documenten die aan een dergelijk panel worden voorgelegd of door het panel worden geproduceerd, ook voor het publiek beschikbaar moeten zijn.
De heer Musk heeft volgens zijn bondgenoten nog niet bepaald of hij de status en verplichtingen van een speciale overheidsfunctionaris op zich zal nemen.
Een ander relevant onderwerp is de Freedom of Information Act, oftewel FOIA. Het biedt leden van de pers of het publiek de mogelijkheid om toegang te vragen tot officiële documenten, met bepaalde uitzonderingen, en om rechtszaken aan te spannen voor gerechtelijke bevelen die openbaarmaking ervan vereisen.
De president en zijn directe staf in het Witte Huis, wier enige functie het is hem te adviseren, worden geacht vrijgesteld te zijn van FOIA-verzoeken. Maar een groot deel van de grotere bureaucratie die hen omringt, is onderworpen aan dergelijke verzoeken.
