Jerry Springer verwierf roem en fortuin in de jaren negentig door leiding te geven aan wat zowel een circus met drie ringen als een tv-programma overdag werd, bij één punt beter dan regerend koningin Oprah Winfrey in sommige kijkcijfers. Hoewel Oprah een cultureel icoon blijft dat geen achternaam nodig heeft, zou ik zeggen dat Springer een langere, zij het smakelozere schaduw werpt over de huidige staat van de media, het publieke debat en zelfs de politiek.
Het soort vete dat ontstond tussen de show van Springer en die van Winfrey is een van de meest fascinerende aspecten van ‚Jerry Springer: Fights, Camera, Action‘. een tweedelige Netflix-documentaire die een diepe duik neemt in de oorspronkelijke slijk die van ‚The Jerry Springer Show‘ een kijkcijferssensatie maakte, met een enthousiast publiek dat ‚Jerry! Jerry!“ elke keer dat de titulaire gastheer het podium op slenterde.
‘The Jerry Springer Show’ anticipeerde op een cultuur die bizar, lomp en gewelddadig gedrag zou verpakken als ‘reality’-entertainment.
In wat een aandachtgedreven mediaomgeving is geworden, weerklinken die korrelige hoogtepunten (of beter gezegd: lowlights) van de „Jerry Springer Show“ ook in het heden. Leden van het Congres zoeken ruzie om de virale momenten te genereren die hen een optreden op Fox News opleveren. Reality-tv-casts gooien wijn en vechten tijdens reüniespecials (denk aan de franchise „The Real Housewives“.).
De Jerry Springer Show maakte zijn debuut in 1991, jaren voordat ‘Survivor’ of ‘Big Brother’ de Amerikaanse kust bereikte, en anticipeerde op een cultuur die bizar, lomp en gewelddadig gedrag zou verpakken als ‘reality’-entertainment. Ruim dertig jaar later heeft de Amerikaanse president-elect een enorme schare fans opgebouwd – en een hoop vrije media verdiend – door in te spelen op een cartoonachtige en vaak vijandige persoonlijkheid.
Zoals ‚Fights, Camera, Action‘ ons eraan herinnert, was Springer’s niet zo geheime sausje moderne gladiatorengevechten. Zijn favoriete thema’s waren onder meer ontrouw in alle opzichten, incestueuze relaties en eigenaardigheden zoals de man die met zijn Shetlandpony ‘trouwde’. In interviews voor de documentaire erkennen producenten dat ze de gasten aanmoedigen om zo confronterend mogelijk te zijn, wat regelmatig resulteert in wilde vechtpartijen voor een vrolijk juichend (of joelend) publiek.
Toen ‘The Jerry Springer Show’ bovenaan de tv-ranglijst klom, bestempelde Winfrey de show als ‘afschuwelijk’, een beoordeling waar maar weinigen onder de media-intelligentsia, toen of nu, ruzie over zouden maken. Zoals de Frank Scheck van Hollywood Reporter schreef toen Springer in 2023 stierf (een gebeurtenis die meer klaagzangen opleverde dan de gebruikelijke waarderingen): “De onderwerpen van de show waren een waar smorgasbord van incest, pedofilie, overspel, haatgroepen, perversie en de ergste instincten van de mensheid in het algemeen. Geweld en naaktheid kwamen vaak voor.”
Het jaar voordat hij stierf, Springer verontschuldigde zich voor wat zijn show had losgelaten, door op een podcast te zeggen dat hij ‘de cultuur had verpest’ en vervolgens grapjes te maken: ‘Ik hoop alleen dat de hel niet zo heet is, want ik verbrand heel gemakkelijk.’
Toegegeven, net als de meeste tv-talenten kreeg Springer te veel lof – of in dit geval de schuld – voor de manier waarop zijn show het publieke domein te gronde richtte. De documentaire suggereert dat de ‚winnen tegen elke prijs‘-mentaliteit van uitvoerend producent Richard Dominick ook een enorme motivator was. Dominick vertelde een interviewer ooit dat er “geen grens” was die hij niet zou overschrijden. “Als ik iemand op televisie zou kunnen vermoorden, zou ik hem op televisie executeren”, zei hij destijds volgens de documentaire.
Zoals de meeste tv-talenten kreeg Springer te veel lof – of in dit geval de schuld – voor de manier waarop zijn programma het publieke domein onteerde.
Maar hoewel er geen executies plaatsvonden, werd het door Springer gepopulariseerde en geperfectioneerde genre van reality-tv ontsierd door de dood. De documentaire beschrijft de moord op Nancy Campbell-Panitz, die dat wel was vermoord door haar ex-man na hun optreden in de show in 2000. Een andere spraakmakende moord had te maken met ‚The Jenny Jones Show‘, een van de vele Springer-lite-series die het tv-landschap overdag zouden bevolken. In 1995, Jonathan Schmitz vermoordde zijn kennis Scott Amedure dagen nadat laatstgenoemde tijdens het programma zijn ‘geheime verliefdheid’ op Schmitz onthulde. (Schmitz vertelde de politie dat hij zijn vriend had neergeschoten nadat hij op tv in verlegenheid was gebracht; hij werd uiteindelijk voorwaardelijk vrijgelaten in 2017.)
Springer heeft misschien oprecht spijt gehad na zijn ongelooflijk lucratieve tv-serie van 27 seizoenen. Maar Dominicks onverschilligheid ten aanzien van vragen over bijkomende schade voelt meer representatief voor het ethos van de show. Ook mogen we de medeplichtigheid van het publiek niet over het hoofd zien. De hoge kijkcijfers van de show – afgetopt door de Oprah-mijlpaal – stuurden een boodschap: vergeet onze betere engelen, een beroep doen op onze laagste instincten was een even aanvaardbare winnende formule.
Vandaag is Jerry Springer er niet meer. Maar de overblijfselen van ‘Jerry Springer’ blijven bestaan in onze media en politieke ecosystemen – de weerklank van een hit kunnen we, althans symbolisch, nog steeds voelen tot op de dag van vandaag.
Source link