Een verbijsterende ontdekking heeft wetenschappers nog meer in verwarring gebracht over een van de meest mysterieuze fossielen ooit gevonden.
Een 47 miljoen jaar oude fabriek fossielvoor het eerst opgegraven Die van Utah Green River Formation heeft tientallen jaren geleden onthuld dat de zogenaamde ‘buitenaardse plant’ zelfs vreemder is dan iedereen dacht.
Het is zelfs zo vreemd dat het classificatie volledig tart.
Het unieke exemplaar, bekend als Othniophyton elongatum, blijkt geen bekende verwanten te hebben, levend of uitgestorven, waardoor het een uniek raadsel is in de wereld van de paleobotanie.
Wat deze ontdekking zo schokkend maakt, is dat ondanks alle pogingen om de plant te matchen met welke moderne of oude soort dan ook, wetenschappers nog steeds met meer vragen dan antwoorden zitten.
De plant heeft noch moderne, noch uitgestorven verwanten, waardoor de ‘alien’ het enige exemplaar in zijn soort is dat ooit is gezien.
“Het is onduidelijk hoeveel diversiteit in deze mysterieuze uitgestorven groep door de tijd verloren is gegaan”, aldus een verklaring van onderzoekers.
„We weten gewoon niet wat er nog meer was.“
Met een ongekende kijk op de volledige anatomie — dankzij de allernieuwste techniek technologie – onderzoekers hebben ontdekt dat deze ‘buitenaardse’ plant zelfs nog bizarder is dan de oorspronkelijke fossiele bladeren suggereerden.
En het doet steeds meer wenkbrauwen fronsen over hoeveel van de eeuwenoude biodiversiteit op aarde door de tijd verloren is gegaan.
Het fossiel werd voor het eerst ontdekt in 1969 in de rijke fossielenbedden nabij de spookstad Rainbow, Utahwaar paleontologen aanvankelijk slechts een handvol bladeren vonden.
Deze bladeren, die hen ertoe brachten de soort Othniophyton elongatum te noemen, waren anders dan alles wat je in het leven tegenkomt planten.
Op basis van de vorm en het nerfpatroon van de bladeren speculeerden onderzoekers destijds dat de plant mogelijk tot de ginsengfamilie behoorde.
Maar pas toen er nieuwe fossielen werden ontdekt en geanalyseerd, begon de waarheid aan het licht te komen – en het was niet zoiets als ze aanvankelijk dachten.
De doorbraak kwam toen Steven Manchester, curator bij de Florida Natuurmuseum Geschiedeniskwam een goed bewaard exemplaar tegen op de Universiteit van CaliforniëBerkeley paleobotanie-collectie.
Dit nieuwe fossiel, gevonden in dezelfde regio als het origineel, gaf een completer beeld van hoe de plant er mogelijk uitzag.
Voor het eerst konden onderzoekers de bladeren, bloemen en vruchten van de plant aan de stengel zien vastzitten, iets wat uiterst zeldzaam is in fossielengegevens.
Normaal gesproken worden plantenfossielen in afzonderlijke stukken gevonden – bladeren hier, vruchten daar – maar dit exemplaar stelde wetenschappers in staat de plant als geheel te onderzoeken.
„Dit fossiel is zeldzaam omdat het een takje heeft met aangehechte vruchten en bladeren“, zei Manchester.
„Meestal worden die afzonderlijk gevonden.“
Maar zelfs met deze nieuwe informatie weigerde de plant in een bekende categorie te passen.
De onderzoekers hadden gehoopt het te matchen met een van de meer dan 400 families van levende bloeiende planten, maar er werd geen match gevonden.
Zelfs vergelijkingen met bekende uitgestorven plantenfamilies leverden niets op.
De plant was volkomen uniek en had geen moderne plantenaandelen, waardoor het een buitenbeentje in het fossielenbestand was.
Een van de meest verrassende bevindingen waren de ongebruikelijke voortplantingsorganen van de plant.
Bij de meeste planten laten de mannelijke voortplantingsorganen, meeldraden genoemd, los zodra de vrucht volwassen is.
De zeldzaamste plantenfossielen ter wereld
PLANT-fossielen bieden inzichten van onschatbare waarde in de oude ecosystemen van de aarde, waarbij sommige exemplaren opvallen vanwege hun uitzonderlijke zeldzaamheid en de mysteries die ze onthullen.
Hier zijn enkele van de zeldzaamste en meest intrigerende plantenfossielen die zijn ontdekt:
Sanfordiacaulis densifolia: Opgegraven in New Brunswick, Canada, vertoont deze vroege Carboon-plant, beschreven in 2024, een ongebruikelijke kroonmorfologie die anders is dan alle andere bekende planten, levend of uitgestorven.
Lepidodendron: Deze planten, vaak ’schaalbomen‘ genoemd, bloeiden ongeveer 300 miljoen jaar geleden in moerassige omgevingen.
Walchia sp. : Dit grote, complete takfossiel uit de Perm-periode is uitzonderlijk goed bewaard gebleven en biedt een zeldzaam kijkje in oude naaldplanten.
Regnellites nagashimae: Geïdentificeerd in Japan, dit is het oudst bekende fossiel van de varenfamilie Marsileaceae, daterend uit het Boven-Jura of Onder-Krijt.
Maar deze ‘buitenaardse’ plant leek zijn meeldraden vast te houden, zelfs toen hij volwassen vruchten ontwikkelde met zaden die klaar waren om zich te verspreiden.
„Dat hebben we nog nooit in iets moderns gezien“, legde Manchester uit.
„Normaal gesproken vallen de meeldraden weg naarmate de vrucht zich ontwikkelt, maar deze plant lijkt ze vast te houden op het moment dat hij volwassen vruchten met zaden heeft.“
Deze onverwachte eigenschap verdiepte het mysterie alleen maar.
De vreemde anatomie van de plant was niet de enige eigenaardigheid; de bessen, bloemen en vruchten leken ook op niets uit bekende plantenfamilies.
En met behulp van moderne microscopie en kunstmatige intelligentie kon het onderzoeksteam nog meer minutieuze details blootleggen.
Dit omvatte onder meer de aanwezigheid van zaden in de vruchten van de plant – iets dat gewoonlijk niet bewaard blijft in dit soort fossielen.
Ondanks al deze doorbraken blijft de plant ongeclassificeerd en staat ze als een geïsoleerd, verbijsterend voorbeeld van het oude leven.
Deze ontdekking is niet alleen een bijzondere anomalie, maar een herinnering aan hoeveel we nog moeten leren Aarde’s oude ecosystemen.
De Green River Formation, waar deze plant werd gevonden, staat bekend om het behoud van ongelooflijk gedetailleerde fossielen van vissen, reptielen en vogels.
Maar deze plant is een van de meest verbijsterende van allemaal gebleken.
Het suggereert dat oude ecosystemen veel diverser kunnen zijn geweest dan we ons ooit realiseerden – en dat veel van de planten en dieren die ooit op aarde floreerden spoorloos zijn verdwenen.
“Dit fossiel geeft ons een idee van hoe deze organismen zich op verschillende plaatsen ontwikkelden en zich aanpasten”, zegt Julian Correa-Narvaez, een andere auteur van het onderzoek.
Het is een venster op een wereld die we nooit volledig zullen begrijpen, maar met elke nieuwe ontdekking komen we een stap dichter bij het ontrafelen van de geheimen van de oude planeet die lang vóór ons bestond.