CNN
—
verkozen president Donald Trump Dit weekend werd gesuggereerd dat de VS het Panamakanaal zouden moeten heroveren, een idee dat onmiddellijk werd verworpen door de regering van Panama, die de doorgang decennialang heeft gecontroleerd.
In berichten op sociale media en opmerkingen aan zijn aanhangers beschuldigde Trump Panama ervan de VS ‘exorbitante tarieven’ te vragen voor het gebruik van het kanaal en zinspeelde hij op de groeiende Chinese invloed op de cruciale waterweg.
“De vergoedingen die Panama in rekening brengt zijn belachelijk, vooral gezien de buitengewone vrijgevigheid die de VS aan Panama hebben geschonken”, schreef Trump zaterdag op Truth Social.
Het door de VS gebouwde kanaal werd in 1914 geopend en gecontroleerd door de Verenigde Staten totdat een overeenkomst uit 1977 voorzag in de uiteindelijke overdracht aan Panama. Het kanaal werd gezamenlijk door beide landen beheerd totdat de Panamese regering na 1999 de volledige controle behield.
Spreken tot een menigte van jonge conservatieven in Phoenix zondag zei Trump dat als de geest van die overeenkomst niet wordt gevolgd, “dan zullen we eisen dat het Panamakanaal wordt teruggegeven aan de Verenigde Staten. Dus, aan de functionarissen van Panama, laat u alstublieft dienovereenkomstig leiden.”
Het is niet duidelijk hoe serieus Trump zijn dreigement neemt om de controle over het kanaal terug te winnen, ook al was dat het weekend wel niet de eerste keer hij heeft gezegd dat de VS een ruwe deal krijgen. De verkozen president heeft niet duidelijk gemaakt hoe hij een soeverein, bevriend land zou dwingen zijn eigen grondgebied af te staan.
En de Panamese regering wil niets te maken hebben met de suggestie van Trump.
“Als president wil ik precies tot uitdrukking brengen dat elke vierkante meter van het Panamakanaal en het aangrenzende gebied tot PANAMA behoort, en dat ook zal blijven”, zei president José Raúl Mulino zondag in een verklaring.
“Over de soevereiniteit en onafhankelijkheid van ons land valt niet te onderhandelen”, voegde hij eraan toe.
Een beladen en dodelijke geschiedenis
Voordat het kanaal voltooid was, moesten schepen die tussen de oost- en westkust van Amerika reisden rond Kaap Hoorn varen, op het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika, waardoor hun reis duizenden kilometers en enkele maanden langer zou duren.
Het creëren van een doorgang die die reis zou verkorten, was een ongrijpbaar doel geweest van verschillende rijken die koloniën in Amerika hadden.
Aan het begin van de 20e eeuw maakte president Theodore Roosevelt van de voltooiing van een doorgang een prioriteit. Het gebied werd destijds gecontroleerd door de Republiek Colombia, maar een door de VS gesteunde opstand leidde tot de scheiding van Panama en Colombia en de vorming van de Republiek Panama in 1903. De VS en de nieuw gevormde republiek tekenden dat jaar een verdrag. dat gaf de VS controle over een 16 kilometer lange strook land om het kanaal aan te leggen in ruil voor financiële terugbetaling.
Het kanaal werd in 1914 voltooid en bevestigde daarmee de status van de VS als technische en technologische supermacht, maar dit bracht enorme menselijke kosten met zich mee. Over Naar schatting zijn 5.600 mensen omgekomen tijdens de Amerikaanse aanleg van het kanaal.
De bruikbaarheid van het kanaal werd gedemonstreerd tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen het werd gebruikt als een cruciale doorgang voor de geallieerde oorlogsinspanningen tussen de Atlantische en de Stille Oceaan. Maar de relatie tussen de VS en Panama viel langzaam uiteen vanwege meningsverschillen over de controle over het kanaal, de behandeling van Panamese arbeiders en vragen over de vraag of de Amerikaanse en Panamese vlag gezamenlijk over de kanaalzone moesten wapperen.
Die spanningen bereikten een hoogtepunt op 9 januari 1964, toen anti-Amerikaanse rellen leidden tot verschillende doden in de Kanaalzone en tot het kortstondig verbreken van de diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen.
Jarenlange onderhandelingen over een rechtvaardiger akkoord leidden tijdens de regering van president Jimmy Carter tot twee verdragen. De overeenkomsten verklaarden het kanaal neutraal en open voor alle schepen en voorzagen in gezamenlijke Amerikaans-Panamese controle over het gebied tot eind 1999, toen Panama de volledige controle zou krijgen.
“Omdat we een 16 kilometer brede strook land in het hart van hun land hebben gecontroleerd en omdat ze de oorspronkelijke voorwaarden van de overeenkomst als oneerlijk beschouwden, is de bevolking van Panama ontevreden over het verdrag”, zei Carter in zijn opmerkingen. aan Amerikanen nadat de verdragen waren ondertekend. “Het is hier in ons land opgesteld en door geen enkele Panamese ondertekend.”
De toenmalige president voegde hieraan toe: “Dit geeft de Verenigde Staten uiteraard geen enkel recht om in te grijpen in de interne aangelegenheden van Panama, noch zou onze militaire actie ooit gericht zijn tegen de territoriale integriteit of de politieke onafhankelijkheid van Panama.”
Niet iedereen steunde Carters plan. In een toespraak uit 1976 zei de toenmalige presidentskandidaat Ronald Reagan dat ‘het volk van de Verenigde Staten’ ‘de rechtmatige eigenaren van de Kanaalzone’ is.
De spanningen over het kanaal verslechterden eind jaren tachtig opnieuw onder het bewind van Manuel Noriega, die uit de macht werd gezet nadat de VS Panama waren binnengevallen als onderdeel van de ‘oorlog tegen drugs’.
Kort nadat de Panamezen in 2000 de volledige controle over het kanaal behielden, overtrof het scheepsvolume al snel de capaciteit van de waterweg. Een enorm uitbreidingsproject begon in 2007 en werd bijna tien jaar later voltooid.
Maar het gebied rond het kanaal heeft wel wat meegemaakt ernstige droogteswat leidde tot lagere waterstanden, waardoor het goed kon functioneren. De kanaalautoriteiten hebben verkeersbeperkingen ingesteld en hogere vergoedingen opgelegd voor het oversteken van het kanaal.
Deze vergoedingen lijken een onderdeel te vormen van Trumps probleem met het kanaal. De verkozen president beschreef ze zondag als ‘belachelijk’ en ‘zeer oneerlijk, vooral gezien de buitengewone vrijgevigheid die de Verenigde Staten, zeg ik, heel dwaas, aan Panama hebben geschonken.’
De andere bewering van Trump, dat China meer controle wil uitoefenen over Panama en de Kanaalzone, is niet ongegrond. In 2017, Panama ondertekend een gezamenlijk communiqué waarin werd benadrukt dat het land geen officiële banden zou onderhouden met Taiwan, de zelfbesturende democratie die de Chinese regerende Communistische Partij claimt als haar eigen grondgebied. Sindsdien heeft China invloed in het gebied rond het kanaal is gegroeid.
In reactie op de opmerkingen van Trump dit weekend zei Mulino, de Panamese president: “De tarieven zijn geen bevlieging.” Hij verwierp ook het idee dat China openlijke controle over het kanaal uitoefende.
“Het Kanaal heeft geen directe of indirecte controle, noch van China, noch van de Europese Gemeenschap, noch van de Verenigde Staten of enige andere macht”, zei Mulino in zijn verklaring.
De opmerkingen van Trump zijn het nieuwste voorbeeld van hoe de verkozen president zijn wens uitdrukt om grondgebied dat aan een bevriende buitenlandse macht toebehoort, te verwerven, of ermee te dreigen dat te veroveren.
Sinds zijn verkiezing in november heeft Trump de Canadese premier Justin Trudeau beschimpt zijn land voorstellen zou de 51e Amerikaanse staat moeten worden.
Tijdens zijn eerste termijn bracht Trump herhaaldelijk het idee naar voren dat de VS Groenland van Denemarken zouden kopen. De regering van het eiland zei van wel “niet te koop.”
Maar Trump lijkt zich niet te laten afschrikken. Dit weekend de verkozen president het idee weer tot leven gewekt terwijl hij zijn keuze voor ambassadeur in Denemarken aankondigde.
“Voor doeleinden van nationale veiligheid en vrijheid over de hele wereld zijn de Verenigde Staten van Amerika van mening dat het eigendom en de controle over Groenland een absolute noodzaak is”, zei Trump terwijl hij de keuze aankondigde.
