Veiling van het verleden van het jodendom | De natie

Vijftienhonderd jaar geleden, in de stad Yavne – beroemd als de plaats waar het rabbijnse jodendom herboren werd in de nasleep van de verwoesting van de Tweede Tempel – een groep Samaritanen (afstammelingen van het noordelijke koninkrijk Israël dat in de loop van een millennium door de Assyriërs werd veroverd). voorheen) bouwden een synagoge waarin ze een tablet met de Tien Geboden opschreven in het oude Paleo-Hebreeuwse schrift dat hun gemeenschap nog steeds gebruikte. In deze lijst is het unieke Samaritaanse 10e gebod opgenomen (dat de kern vormt van het Joods-Samaritaanse schisma) om God te aanbidden op de berg Gerizim, de berg die uitkijkt over de stad Nabloes op de Westelijke Jordaanoever – wat in de oudheid de stad Sichem was. Koninkrijk Israël, meer dan 2700 jaar geleden veroverd door de Assyriërs. De tablet zou later worden hergebruikt in een kerk en vervolgens in een moskee die op dezelfde plek werden gebouwd, voordat hij in 1913 werd gevonden toen er werd gewerkt aan een inmiddels ter ziele gegane spoorlijn die Egypte en de Ottomaanse Vilayet (provincie) van Syrië verbond.

Op 5 februari 1840, iets meer dan twee maanden voor Pesach, raakten een katholieke monnik en zijn moslimdienaar vermist in Damascus – ook in het Ottomaanse Vilayet van Syrië. De Joden van Damascus werden er onmiddellijk van verdacht hen te hebben vermoord om hun bloed op te halen voor de komende feestdag, wat een nieuwe export naar het Midden-Oosten van de oude middeleeuwse christelijke bloedsprookjes markeerde. Verschillende Joden werden opgepakt en zo zwaar gemarteld dat er twee stierven, één bekeerde zich tot de islam om een ​​einde te maken aan de martelingen, en van de rest werden ‘bekentenissen’ afgerukt. De situatie werd zo nijpend voor de Joodse gemeenschap van Damascus dat er een beroep werd gedaan op Joden over de hele wereld om hun zaak te bepleiten. Sir Moses Montefiore (1784–1885) uit Londen was misschien wel het meest illustere lid van de Joodse delegatie die hen te hulp kwam. Hij zou de zaken van de joden in Rusland, Marokko en Roemenië bepleiten vóór zijn dood op 100-jarige leeftijd.

David Solomon Sassoon (1880–1942) was de telg van de grote Iraaks-joodse Sassoon-familie, oorspronkelijk afkomstig uit Bagdad. David werd geboren in Bombay, India, waar zijn familie een paar generaties vóór hem was gemigreerd. De familie Sassoon zou later naar Londen verhuizen, waar Moses Montefiore had gewoond, maar pas kort na zijn dood.

David Sassoon en Moses Montefiore hadden meer gemeen dan alleen het feit dat ze allebei in Londen woonden. Ze waren ook allebei grote bibliofielen en verzamelden twee van de belangrijkste collecties joodse manuscripten ter wereld. En beide collecties zijn momenteel te zien samen met de Samaritaanse tablet van de Tien Geboden bij Sotheby’swaar ze zijn ter veiling aangeboden vandaag, 18 dec.

Deze twee Londenaren en hun boekencollecties belichamen veel van de diversiteit die de Joodse wereld van de 19e en vroege 20e eeuw kende. De Montefiores waren Sefardische joden, afkomstig uit Spanje vóór de verdrijving in 1492, maar in Europa gebleven. De Sassoons waren Iraakse joden, een gemeenschap die haar oorsprong vindt in Mesopotamië tot de Babylonische verovering van het koninkrijk Juda 2600 jaar geleden. Hun boekencollecties overlappen elkaar op manieren die het enorme gedeelde erfgoed van Joden over de hele wereld belichamen – en weerspiegelen ook de lokale gebruiken en smaken van hun respectievelijke Oosterse en Westerse, Zuidelijke en Noordelijke Joodse werelden.

De Sassoon-collectie is rijk aan Jemenitische en Iraakse manuscripten. Het omvat een rol van het openingshoofdstuk van het boek Ezechiël met bijbehorende gebeden die bij het graf van de profeet Ezechiël moeten worden voorgelezen in een unieke Iraaks-joodse ritus. Het bevat ook een 17e eeuws Jemenitische manuscript van de Pentateuch dat bloempatronen bevat gemaakt van Hebreeuwse verzen, gemodelleerd naar soortgelijke kunst uit de islamitische wereld. Niets kan meer universeel Joods zijn dan de Pentateuch, de eerste vijf boeken van de Hebreeuwse Bijbel. Toch laat het boek zelfs hier zijn unieke Arabische invloeden zien in de manier waarop de schrijver ervoor koos het te versieren. De schrijver sloot het boek af met een colofon waarin hij verhaalde over de verdrijving van de joden uit Jemen in 1679 naar de woestijn, waar velen van hen stierven en waar hij deze kopie maakte. Welke meer universele Joodse ervaring kan men hebben dan het in ballingschap nemen van de Thora vanwege antisemitisme? Maar hoe uniek was de ervaring van Jemenitisch om de woestijn in gestuurd te worden om te verhongeren?

Ook in de collectie bevindt zich een 14e-eeuwse kopie van Maimonides ‚Mishneh Torah (opgesteld in het Egypte van het eind van de 12e eeuw) – een religieus wetboek dat in de hele Joodse wereld wordt bestudeerd. En een kopie van een deel van de Joods wetboek van rabbijn Isaac ben Jacob Alfasi (1013–1103), een van de eerste juridische codes samengesteld uit de Babylonische Talmoed. In het 16e-eeuwse manuscript uit het Midden-Oosten of Noord-Afrika is de meer originele versie van Alfasi behouden, voordat latere wijzigingen plaatsvonden toen de tekst in Europa werd gekopieerd.

De Montefiore-collectie omvat een festival gebedenboek (maḥzor) van de Romaanse Joodse gemeenschap van Griekenland (in het bijzonder van Candia/Kreta) die de Joden voorafgingen die na de verdrijving van 1492 vanuit Spanje daarheen verhuisden en hun Spaans-Joodse gebruiken met zich meebrachten. Een 14e tot 15e eeuw gebedenboek van het Westerse Asjkenazische type vertoont tekenen van zelfcensuur om een ​​belangrijkere christelijke censuur te omzeilen. Welke meer universele Joodse teksten zouden we kunnen hebben, net als de Jemenitische Pentateuch in de Sassoon-collectie, dan het gebedenboek, waarvan het grootste deel hetzelfde is in de hele Joodse wereld, en welke meer specifieke voorbeelden zouden we kunnen hebben dan een zeldzame Candia? maḥzor of een gebedenboek uit de Westerse Asjkenazische traditie dat blijk geeft van de meest Europese joodse ervaringen van zelfcensuur om de christelijke censuur te vermijden?

Deze manuscripten (en het Samaritaanse tablet) zijn van onschatbare waarde als getuigen, niet alleen van de fundamentele Joods/Samaritaanse teksten die ze bevatten, maar ook van de nu verloren gegane Joods/Samaritaanse gemeenschappen en werelden die ze voortbrachten. De beweging van de manuscripten van de Sassoon- en Montefiore-collecties weerspiegelt in veel opzichten de beweging van de gemeenschappen die ze produceerden toen ze in de vorige eeuw werden ontworteld uit hun vaak duizenden jaren oude huizen in Europa, Kreta, Jemen, Noord-Afrika en Mesopotamië. , hun overlevende nakomelingen zijn gevlucht naar de relatief veiligere toevluchtsoorden van Israël/Palestina en de Verenigde Staten, de eerste waar de huidige erfgenaam van de Sassoon-collectie nu verblijft en de laatste waar de collectie zich bevindt wordt verkocht.

Toch zijn boekencollecties zo vorige eeuw. Het Jewish Theological Seminary of America in New York City heeft onlangs zijn bibliotheek ingekrompen van wat de grootste Joodse bibliotheek op het westelijk halfrond was, tot een ruimte die niet veel groter is dan veel appartementen in New York. Haar zusterschool in Los Angeles, de American Jewish University, deed onlangs hetzelfde. Het is moeilijk om zelfs maar papieren exemplaren van boeken weg te geven. Digitale boeken hebben zowel in de Joodse wereld als in de rest van de wereld de fysieke kopieën vervangen. Universiteitsbibliotheken hebben nu toegang tot enorme collecties gedigitaliseerde boeken en artikelen, en onlinecollecties van Joodse teksten, zoals Sefaria, Hebrewbooks.orgde Uitgebreid Aramees LexiconEn alhatorah.org bieden toegang tot een enorme verzameling oude, middeleeuwse en moderne joodse teksten. Zelfs toegang tot scans met hoge resolutie van originele Joodse manuscripten is nu online mogelijk via de Friedberg Geniza-projectde Leon Levy Digitale Bibliotheek Dode Zeerollenonder een groeiende lijst van anderen.

Aan de ene kant maakt de toenemende beschikbaarheid van manuscripten online de fysieke kopieën minder belangrijk, waardoor ze worden gereduceerd tot verzameltrofeeën voor de rijken en beroemdheden. Aan de andere kant maakt het toenemende vermogen van generatieve AI om beelden samen te stellen, te bewerken en te bewerken de originele fysieke kopieën des te essentiëler als de uiteindelijke scheidsrechter van de primaire bronnen van ons collectieve historische verleden. We kunnen nu al een maar al te reële toekomst voorzien waarin “deep fake”-teksten zullen proberen onze geschiedenis te herschrijven, wanneer vervalste digitale kopieën kunnen beweren de “originele” versie van een tekst te behouden. Als we alleen maar digitale kopieën hebben, hoe kunnen we dan de gegevens overzichtelijk houden? Deze fysieke manuscripten moeten worden gekoesterd vanwege het harde en snelle verslag van ons verleden dat ze belichamen.