Real Madrid heeft duidelijk gemaakt dat zij zich inzetten voor een herstructurering van de Champions League, waarbij de clubs, en niet de UEFA, de controle hebben. Europese Super League 2.0.
De topman van Madrid, José Ángel Sánchez, die zelden in het openbaar spreekt, heeft deelgenomen aan een casestudy van de Harvard Business School (HBS) – gezien door de Guardian – waarin hij uitlegt waarom hij vindt dat verandering essentieel is. Daarin vergelijkt hij UEFA aan de muzikanten op de Titanic, die ondanks naderend onheil doorspelen.
Het onderzoek is voorbereid door HBS-hoogleraar Anita Elberse, de klas van in 2024 afgestudeerd Juan Pasquín en onderzoeksmedewerker Iñigo Pasquin. Het gaat diep in op het businessplan van Madrid en bekijkt waarom de club afstand heeft genomen van het transferbeleid uit het Galácticos-tijdperk en prioriteit heeft gegeven aan het aantrekken van jongere spelers die zich tot supersterren kunnen ontwikkelen.
Het gaat erom de kosten beter te beheersen in een markt waar deze niet langer de dominante financiële kracht zijn. Er wordt aandacht besteed aan het renovatieproject van het Bernabéu-stadion ter waarde van € 1 miljard, dat in 2019 begon, en hoe dit tot hogere inkomsten zal leiden.
Wat opvalt is de wens van Madrid voor een nieuwe Europese competitie, die volgens Anas Laghrari, adviseur van de president van de club, Florentino Pérez, “het hele jaar door voetbal van de hoogste kwaliteit” zou bieden.
Madrid heeft hun positie in het HBS-onderzoek verdubbeld en biedt ook inzicht in hun mentaliteit. Op een gegeven moment vergelijkt Sánchez de vijftienvoudig Europese kampioen met het fictieve dorp van Asterix, dat stand houdt tegen de Romeinse indringers.
“Als we de leidende positie van het voetbal in de sport- en entertainmentindustrie willen behouden, moeten we het systeem veranderen”, zei Sánchez. “De huidige bestuursorganen zijn als de muzikanten op de Titanic, die bleven spelen, zelfs toen het schip ten onder ging. Het systeem zoals we dat kennen is voorbij – we moeten de zaken anders organiseren in de industrie. Dat was de reden achter de Super League en die is nu nog urgenter.”
Sánchez, de rechterhand van Pérez, zei dat Madrid “zou blijven werken aan de uitvoering van het idee”. Het is onduidelijk wat dat inhoudt en of ze de steun hebben van andere toonaangevende clubs. Tien van de oorspronkelijke twaalf Super League-rebellen uit 2021 hebben excuses aangeboden, boetes betaald en omarmde opnieuw de status quo, waarbij alleen Madrid en Barcelona vasthielden aan het idee dat het concept nieuw leven ingeblazen kon worden.
Sánchez sprak over wat hem en Madrid het meest zorgen baarde, te beginnen met de economische kracht van de Premier League, waar de “inkomsten uit mediarechten zo hoog zijn dat het het voor ons in Spanje en voor andere clubs op het vasteland van Europa moeilijk maakt om te concurreren” – vooral op de transfermarkt. Hij zei dat de kloof “waarschijnlijk alleen maar groter zal worden”.
Er was ook het “groeiende gevoel van oneerlijke concurrentie” als gevolg van het feit dat staatsfondsen die clubs bezitten, en bestuursorganen “er niet in slaagden op te treden om de toegenomen dominantie van die clubs een halt toe te roepen”. Sánchez zei: “Zij (de bestuursorganen) zijn niet in staat of niet bereid om een eerlijke concurrentie tussen clubs te garanderen.” In zijn vizier bevonden zich Manchester City en Paris Saint-Germain, respectievelijk gecontroleerd door machtige mensen in Abu Dhabi en Qatar.
Madrid was in 2022-2023 de best scorende Europese club, in de geldcompetitie van Deloittemet een omzet van € 831 miljoen. Dankzij hun Champions League-succes van vorig seizoen zijn zij de eersten geworden die de jaarlijkse omzet van € 1 miljard overschrijden.
“We voelen ons het dorp van Asterix in een wereld die gedomineerd wordt door de Romeinen,” zei Sánchez. “Ook wij hebben het gevoel dat we ons toverdrankje hebben – we zijn een heel bijzondere club, met een sterke traditie – maar we moeten deze strijd blijven voeren om onszelf te verdedigen. Het is één ding om tegen particuliere bedrijven te vechten, maar iets anders om te vechten tegen landen die clubs bezitten en over oneindig veel geld beschikken.”
Sánchez hield vol dat hij zich zorgen maakte over “het product zelf”, dat Madrid wilde handelen voor het bredere belang van het spel. Er zullen mensen zijn die dit interpreteren als een voordeel voor zijn club.
„We concurreren nu met veel andere manieren waarop mensen hun tijd kunnen besteden en moeten ervoor zorgen dat het product dat we onze fans bieden het beste is dat het kan zijn“, zei Sánchez. “Maar voetbal als sector – en daar horen ook clubs als de onze bij – is over het algemeen voorzichtig met het doorvoeren van veranderingen.
“Het is heel moeilijk om vragen over het product dat we onze fans bieden serieus te overwegen, laat staan actie te ondernemen. Moeten we iets veranderen aan het formaat? Over de lengte? Over wie met wie concurreert? Over wanneer wedstrijden plaatsvinden – in het weekend of op weekdagen? Ik ben optimistisch over de toekomst van het voetbal – mensen zijn er dol op – maar er moeten bepaalde structurele dingen veranderd worden.”
Voor Madrid is de UEFA de vijand, een kartelheer. Waarom zou het bestuursorgaan zo’n invloed moeten hebben op de mediarechten? Volgens Sánchez moeten de clubs de controle over hen overnemen. Het zou bepaalde ketenen wegnemen, ondernemerschap belonen en een eerlijkere dynamiek creëren.
“Wij zijn voorstander van een model waarin clubs hun eigen lot kunnen bepalen, zoals ze dat doen in vrijwel elke sport of zelfs in het voetbal op nationaal niveau – een model waarin ze controle hebben over hoe competities worden beheerd en waarin we kunnen creëer één-op-één relaties met onze fans”, aldus Sánchez.
“Neem een Echt Madrid fan woonachtig in Osaka, Japan. Nu kijkt die fan naar onze Champions League-wedstrijden via een Japanse omroeporganisatie, die de UEFA betaalt en de UEFA ons betaalt. Als we de Europese competitie zouden organiseren, zouden we die partijen kunnen desintermediairen en een directere relatie met de fan kunnen creëren. En omdat we wereldwijd zoveel fans hebben, zouden we onze uitzendinkomsten aanzienlijk kunnen laten groeien en meer sponsoring en merchandising kunnen verkopen.”
Het is interessant dat Laghrari, een serieuze macht achter de schermen in Madrid, in het onderzoek wordt geciteerd. Net als bij Sánchez is het ongebruikelijk om in het openbaar van hem te horen.
“Waarom zou de UEFA een competitie regeren als de clubs alle ondernemersrisico’s dragen?” zei Laghrari. “Het zijn de clubs die investeren in spelers, jeugdacademies, stadions en andere activa. De UEFA probeert haar positie vast te houden, maar ze belemmeren alleen de innovatie. Clubs als Real Madrid hoeven niet bang te zijn voor sancties, simpelweg omdat ze ideeën en gesprekken hebben over hoe de toekomst eruit zou kunnen zien.
“Als je nu kijkt naar de inkomsten uit mediarechten van Real Madrid, ontvangt de club minder dan één euro per fan per jaar. Er is een enorm groeipotentieel. Hoe ontgrendel je dat potentieel? Door Real Madrid zijn collega’s te laten leiden in een onderneming die een mediaplatform creëert voor fans over de hele wereld met voetbal van de hoogste kwaliteit, het hele jaar door.‘