MMoskou – Het vermeende vermogen van Vladimir Poetin om de Amerikaanse verkiezingen te manipuleren ten gunste van zijn geheime zielsbroer Donald Trump is al bijna tien jaar een blijvende meme in het Amerikaanse mediadiscours. Dus als een van de weinige correspondenten voor een Amerikaanse krant die nog steeds in Moskou is gevestigd, was ik een beetje verrast toen absoluut niemand mij uit Noord-Amerika belde in de nasleep van de grote verkiezingsoverwinning van Trump om te vragen wat de Russen ervan vinden? Dansen ze op straat? Ziet Poetin er jubelend uit en smeedt hij waarschijnlijk plannen om deze nieuwe troef in dienst van het Kremlin te exploiteren?
Het is ingewikkeld, zou mijn voorzichtige antwoord zijn geweest. Het lijdt geen twijfel dat de Russen diep gefascineerd blijven door de Amerikaanse politiek, en de ongewone, zelfs wanordelijke spektakels van de afgelopen maanden trokken de volledige aandacht, vaak doorspekt met leedvermaak, van zowel de officiële pers als de meer vrijlopende sociale media. Het Kremlin gelooft duidelijk dat de VS zijn belangrijkste tegenstander in de wereld is. De Russische publieke opinie, ooit zeer pro-Amerikaans, is verrassend onvriendelijk geworden.
Er is veel veranderd sinds 2016, toen de hele Doema, het Russische lagerhuis, op beroemde wijze uitbarstte in een spontane staande ovatie bij het nieuws dat Trump de verwachtingen had getrotseerd en Hillary Clinton had verslagen – die Poetin ooit beschreef als ‘zich gedroeg als Hitler’. ” Vervolgens veronderstelden de meeste Russische deskundigen op het gebied van het buitenlands beleid dat Trump zijn vage beloften zou nakomen om ‘met Poetin om te gaan’ en een einde zou maken aan wat zij zagen als een abnormale bevriezing van de betrekkingen tussen de VS en Rusland, die was gevolgd op de Oekraïense Maidan-opstand. De daaropvolgende annexatie van de Krim door Rusland.
Het belangrijkste verschil met die tijd is dat de Russen al één volledige termijn van Trump in het Witte Huis hebben doorstaan, wat volgens een Russische diplomaat die zich bezighoudt met de Amerikaanse betrekkingen ‘de slechtste vier jaar van ons leven’ was. Moskou had gehoopt dat Trump zou kunnen discussiëren over het beperken van de oostwaartse expansie van de NAVO, en misschien Kiev een duwtje in de rug zou geven om de Akkoorden van Minsk ten uitvoer te leggen. Dat zou Oekraïne in staat hebben gesteld zijn grondgebied (minus de Krim) vreedzaam te re-integreren en zijn soevereiniteit te behouden, zij het als een neutrale bufferzone tussen Rusland en het Westen, vergelijkbaar met Finland tijdens de Koude Oorlog. Dat waren tenminste de Russische verwachtingen.
In plaats daarvan voerde Trump de sancties tegen Rusland op en leverde dodelijke militaire hulp aan Oekraïne. De handen van het Russische buitenlands beleid herinneren zich met huivering de Top van Helsinki van 2018. Het idee in Moskou was dat de bijeenkomst een einde zou kunnen maken aan de neerwaartse spiraal in de betrekkingen door tot een breed begrip te komen over spanningsgenererende kwesties als wapenbeheersing, Syrië en Oekraïne. In plaats daarvan werd de obsessie van de Amerikaanse media met Trumps schijnbare aanvaarding van Poetins woord dat Rusland zich niet had bemoeid met de Amerikaanse verkiezingen, in plaats van met zijn gelovige Amerikaanse inlichtingendiensten, de enige afhaalmogelijkheid waarvoor de top wordt herinnerd. Gezien door de lens van Moskou was de eerste termijn van Trump een non-stop clownshow die alles zoveel erger maakte dan Clintons categorische en voorspelbare vijandigheid ooit had kunnen doen.
Dat verklaart ruimschoots waarom het officiële Moskou weinig reageerde op de verbluffende comeback van Trump. Het duurde een paar dagen voordat Poetin zijn felicitaties uitsprak, en dat deed hij op de Valdai-conferentie, voor een publiek van internationale academici en journalisten. Wat betreft het voeren van gesprekken, vooral over Oekraïne, gaf Poetin voorzichtig aan dat hij open stond voor wat de man te zeggen heeft. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft in een verklaring gezegd dat het “geen illusies” heeft dat Trump de in zijn ogen ingebedde anti-Russische houding van het Amerikaanse buitenlandse beleid zal veranderen.
De andere opmerkelijke verschuiving is dat Rusland alle eerdere hoop op herstel van de betrekkingen met het Westen, of op zijn minst met de Verenigde Staten, heeft opgegeven. De Russische diplomatieke middelen worden nu grotendeels besteed aan het ontwikkelen van banden met wat, zonder veel overdrijving, de ‘mondiale meerderheid’ wordt genoemd. Het belangrijkste vehikel daarvoor is de BRICS+, een economisch gerichte vereniging die het afgelopen jaar in omvang is verdubbeld en waar tientallen Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse en Aziatische landen in de rij staan om zich aan te sluiten. De groep hield in oktober een uitgebreide topconferentie in Kazan, Rusland. Hoewel de meeste deelnemers niet bereid zijn zich aan te sluiten bij de volledige antiwesterse agenda die de voorkeur geniet van Rusland en Iran, zijn ze vriendelijk tegen Rusland, neutraal ten aanzien van de oorlog in Oekraïne, en willen ze graag het soort economische banden nastreven dat de VS nu al in verwarring brengt. -geleide sancties tegen Rusland en anderen.
Wat de oorlog in Oekraïne betreft, het is een zeer pijnlijke realiteit, en het Kremlin zou inderdaad wel wat hulp van buitenaf kunnen verwelkomen om het op te lossen. In september deed Poetin tijdens een bijeenkomst van landen uit het Verre Oosten in Vladivostok een beroep op machten als India, China en Brazilië om tussenbeide te komen en bemiddelingsvoorwaarden aan te bieden. Voor het overige lijken de Russen vastbesloten om de oorlog op het slagveld te winnen, en niets in de huidige nieuwsberichten wijst erop dat zij daar uiteindelijk niet in zullen slagen. Niemand in Moskou lijkt te zitten wachten op de tussenkomst van Donald Trump.
Onlangs vroeg ik Andrei Klimov, vicevoorzitter van de internationale commissie van het Russische Hogerhuis, of hij dacht dat de overwinning van Trump enig verschil zou maken voor de berekeningen van het Russische buitenlands beleid. Hij zei dat dit zeker het geval zou zijn, want waar Joe Biden een ‘pro-westerse’ leider was, is Trump een ‘pro-Amerikaanse’ leider. Hij liet het aan mij over om dat te ontcijferen, maar het klonk niet alsof hij geloofde dat alles gemakkelijker zou worden.
Wij kunnen niet terugdeinzen
We worden nu geconfronteerd met een tweede presidentschap van Trump.
Er is geen moment te verliezen. We moeten onze angsten, ons verdriet en ja, onze woede benutten om weerstand te bieden aan het gevaarlijke beleid dat Donald Trump op ons land zal ontketenen. We wijden ons opnieuw aan onze rol als journalisten en schrijvers met principes en geweten.
Vandaag bereiden we ons ook voor op de strijd die voor ons ligt. Het zal een onbevreesde geest, een geïnformeerde geest, wijze analyse en menselijk verzet vereisen. We worden geconfronteerd met de invoering van Project 2025, een extreemrechts hooggerechtshof, politiek autoritarisme, toenemende ongelijkheid en ongekende dakloosheid, een dreigende klimaatcrisis en conflicten in het buitenland. De natie zal onderzoeksrapportage aan het licht brengen en voorstellen doen, en als gemeenschap samenwerken om hoop en mogelijkheden levend te houden. De natie's werk zal doorgaan – zoals het in goede en minder goede tijden heeft gedaan – om alternatieve ideeën en visies te ontwikkelen, om onze missie van het vertellen van de waarheid en diepgaande berichtgeving te verdiepen, en om de solidariteit in een verdeelde natie te bevorderen.
Gewapend met een opmerkelijke 160 jaar gedurfde, onafhankelijke journalistiek, blijft ons mandaat vandaag de dag hetzelfde als toen de abolitionisten voor het eerst oprichtten De natie– om de principes van democratie en vrijheid hoog te houden, als baken te dienen in de donkerste dagen van verzet, en om een betere toekomst voor te stellen en te strijden.
De dag is donker, de strijdkrachten zijn vasthoudend, maar net zo laat Natie redactielid Toni Morrison schreef: “Nee! Dit is precies het moment waarop kunstenaars aan het werk gaan. Er is geen tijd voor wanhoop, geen plaats voor zelfmedelijden, geen behoefte aan stilte, geen ruimte voor angst. We spreken, we schrijven, we doen taal. Dat is hoe beschavingen genezen.”
Ik verzoek u dringend om erbij te blijven De natie en doneer vandaag nog.
Verder,
Katrina van den Heuvel
Redactiedirecteur en uitgever, De natie